хімічны элемент, цяжкі тугаплаўкі метал серабрыста-белага колеру з групы плацінавых металаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сафрані́н
(ад ар. za farān = шафран)
фарбавальнік чырвона-фіялетавага колеру, які вызначаецца вялікай устойлівасцю; выкарыстоўваецца ў тэкстыльнай і папяровай прамысловасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
хрызаберы́л
(ад хрыза- + берыл)
мінерал класа вокісаў і гідравокісаў, каштоўны празрысты камень зялёнага або залаціста-жоўтага колеру са шкляным бляскам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
цэлесці́н
(ад лац. caelestis = нябесны)
мінерал класа сульфатаў блакітнага колеру са шкляным бляскам; выкарыстоўваецца ў харчовай і хімічнай прамысловасці, металургіі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
энаргі́т
(ад гр. enarges = відавочны, ясны)
мінерал падкласа складаных сульфідаў ад чорнага да сталёва-шэрага колеру; руда медзі і мыш’яку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Бура́к (БРС, Шат., Нас., Сцяшк., Кіс., Гарэц., Бесар.). Рус.бура́к, укр.буря́к, бура́к, чэш.burák, польск.burak (borak). Відавочна, ад назвы колерубуры (гл.). Так Слаўскі, 50. Іншая версія выводзіць назву бурака з с.-лац.borāgo, італ.borragine (але гэтыя словы маюць іншае значэнне; Бернекер, 72; Брукнер, 49; Фасмер, 1, 243; Рудніцкі, 268). Магчымы ўплыў польскай мовы на ўсх.-слав. (Слаўскі, там жа; Булыка, Запазыч., 52). Зусім іначай Махэк₂, 77 (< buryňa, burgyňa ’бургундскі бурак’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ва́пна ’рэчыва белага колеру, якое здабываецца з вапняку’ (БРС, КЭС, Гарэц., Грыг., Мядзв., Яруш.). Рус.вапно, укр.вапно, польск.wapno ’тс’, в.-луж.wapno, н.-луж.wapno, чэш.vápno, славац.vápno, серб.-харв.ва́пно ’тс’. Да вап, вапа ’вапна’ з суфіксам ‑ьna. Роднасныя формы: ст.-прус.woapis ’фарба’, лат.vāpe ’глазура’ (Фасмер, 1, 272; Праабражэнскі, 1, 64–65; Рудніцкі, 1, 311; Скок, 3, 565; Брукнер, 601). Мядзведскі лічыў бел.вапна запазычаннем з польск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Галубі́ца ’ягада дурніца, буякі’ (Бяльк.). Рус.голуби́ка, голуби́ца ’тс’. Шанскі (1, Г, 121) прыводзіць яшчэ ўкр.голубика (адкуль?). Паводле Шанскага (там жа), гэта вытворныя ад назвы колеру (рус.голубо́й, укр.голуби́й). Шанскі (там жа) мяркуе, што варыянтнасць суфіксацыі (‑ика, ица) адлюстроўвае складаныя працэсы трэцяй палаталізацыі, яе непаслядоўнасць. Назва ягады магла ўспрымацца як утварэнне ад го́луб (+ суф. *‑ica для абазначэння самак). Таму маглі ўзнікнуць другасныя па паходжанню назоўнікі тыпу бел.галубэ́ ’буякі’ (Сцяшк. МГ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ко́лерм. Fárbe f -, -n, Färbung f -, -en;
змяне́нне ко́леру Verfärbung f -, -en;
ро́зных ко́лераў verschíedenfarbig, von verschíedenen Fárbtönungen;
гармо́нія ко́лераў fárblicher Zusámmenklang m; Harmoníe der Fárben;
ко́лер тва́ру Gesíchtsfarbe f, Teint [tɛ̃] m -s, -s;
кантра́сны ко́лер Kontrástfarbe f;
прыро́дны ко́лер Sélbstfarbe f
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
апельсі́н
(гал. appelsien)
пладовае дрэва сям. рутавых, пашыранае ў тропіках і субтропіках, а таксама буйны сакаўны плод гэтага дрэва аранжавага колеру.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)