*Патарчка ст.-бел. потарчка, потаржка ’сутычка’ (XVII ст.) запазычана са ст.-польск. potarczka ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 66); потаржка — у выніку кантамінацыі слоў потарчка і поражка ’паражэнне’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пату́ха, ст.-бел. потуха ’надзея’ (пач. XVII ст.) запазычана са ст.-польск. potucha ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 134). Параўн. таксама роднаснае польск. otucha ’бадзёрасць’, чэш. tušiti ’прадчуваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пашаты́рыць ’пацерці, памыць’ (Ян.). Да па‑ і шатьірыць, якое, відаць, утварылася ў выніку кантамінацыі лексем шараваць і церці (гл.). Галосны ‑ы‑ прыдае экспрэсіўнасць, як бел. ударыць Адарыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пашта́мт ’галоўная пошта горада’ (ТСБМ). Праз рус. почтамт або праз польск. pocztamt з ням. Postamt ’тс’. Спалучэнне ‑чт‑ на бел. глебе змянілася ў ‑шт‑ (як у пошта).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пелендрава́ць ’вытоптваць пасеў (аб конях)’ (Нас.), ст.-бел. плендровати, плюндровати ’рабаваць’, якія праз польск. plądrować ’рабаваць, шнарыць, шукаць’ запазычаны з ням. plündern ’рабаваць, спусташаць’; паўнагалоссе ‑еле‑ — другаснае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мушчы́зна ’мужчына вялікага росту’ (Нас.). Кантамінаванае ўтварэнне з лексем мужчына і вялізны. Не выключана пераасэнсаванне паланізму мужчызна (< польск. mężczyzna) (параўн. ст.-бел. мужчизна, мужечизна, музчизна, музчызна, мущизна).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ненаро́кам ’незнарок; жартам’ (Нас.), ’праўда, на самай справе; незнарок’ (дзярж., З нар. сл.), ’незнарок, выпадкова’ (в.-дзв., Шатал., Сцяц.), ст.-бел. ненарокъ ’незнарок’ (Гарб.). Гл. наракам, нарок.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ку́хня ’памяшканне з печчу для гатавання ежы’ (ТСБМ, Хар., Сцяшк., Яруш., Шушк.). Ст.-бел. кухня ’тс’ (з 1498 г.). Запазычанне з польск. kuchnia ’тс’ (Булыка, Запазыч., 183).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лане́шча, на ланешны (насіць) ’на руках’ (рэчыц., Нар. сл.). Бел. рэгіяналізм, утвораны пры дапамозе суф. ‑(і)шна ад лоні (мн.), лоня ’лона’ (гл.). Адносна націску параўн. лано.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ла́ставічы ’вяснушкі, рабацінне’ (Касп.). Бел. рэгіяналізм, відавочна, даволі архаічны, утвораны пры дапамозе суф. -tiʼь. Да ластаўка (гл.). Іншыя словы з суф. ‑іч гл. Сцяцко, Афікс. наз., 158.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)