гарсэ́т, -а, М -сэ́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Шырокі пругкі пояс для сцягвання таліі, які носяць пад адзеннем.
2. Цвёрды і шырокі артапедычны пояс, які выкарыстоўваецца пры захворваннях пазваночніка.
Гіпсавы г.
3. Безрукаўка ў традыцыйным касцюме беларускіх жанчын.
Вышываны г.
|| прым. гарсэ́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лаз, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Невялікая адтуліна ў чым-н., праз якую можна пралезці, пранікнуць куды-н.
Л. у плоце.
2. Адтуліна ў сценцы апарата, машыны, катла і пад. для пранікнення ўнутр з мэтай агляду, рамонту, запраўкі (спец.).
|| прым. ла́зны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ла́зер, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
1. Аптычны квантавы генератар для атрымання вузкага інтэнсіўнага, вельмі моцнага пучка святла.
Імпульсны л.
2. Пучок святла, прамень, які атрымліваецца пры дапамозе такога генератара.
Зварка лазерам.
Лячэнне лазерам.
|| прым. ла́зерны, -ая, -ае.
Лазерная ўстаноўка.
Л. прамень.
Лазерная хірургія.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ляпі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., ле́піцца; незак.
1. Быць пластычным, прыгодным для лепкі, здольным прыляпляцца.
Пластылін добра лепіцца.
2. Цесна размяшчацца адзін каля аднаго.
Абапал вуліцы ляпіліся старэнькія хаткі.
3. Стварацца з пластычных матэрыялаў.
Скульптурныя партрэты лепяцца марудна.
4. разм. Прыставаць, вязацца, чапіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мухало́ўка, -і, ДМ -ло́ўцы, мн. -і, -ло́вак, ж.
1. Прыстасаванне для лоўлі мух.
2. Невялікая птушка сямейства мухалоўкавых, якая харчуецца насякомымі.
Шэрая м.
3. Членістаногая жывёліна-мнаганожка, якая ловіць мух і іншых насякомых.
|| прым. мухало́ўкавы, -ая, -ае (да 2 знач.).
Сямейства мухалоўкавых (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
індыка́тар, -а і -у, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
1. -а. Прыбор для вымярэння фізічных велічынь, адлюстравання ходу працэсаў або стану аб’екта, за якім вядзецца назіранне.
Візуальны і.
Акустычны і.
2. -у. Рэчыва, якое з’яўляецца хімічным рэактывам.
І. кіслых рэакцый.
|| прым. індыка́тарны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
канта́та, -ы, ДМ -та́це, мн. -ы, -та́т, ж.
1. Буйны музычны твор урачыстага або лірыка-эпічнага зместу для салістаў хору і аркестра.
2. Жанр урачыстай лірыкі — вершаваны твор на міфалагічную тэму або да якой-н. урачыстасці (спец.).
|| прым. канта́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
атра́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. Аб’яднанне, падраздзяленне ўзброеных сіл, спецыяльная вайсковая група.
А. маракоў.
2. Група людзей, аб’яднаных для сумеснай дзейнасці.
Санітарны а.
3. У сістэматыцы жывёл: падраздзел класа.
А. грызуноў.
|| прым. атра́дны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рукаві́цы, -ві́ц, адз. рукаві́ца, -ы, ж.
Род пальчатак з аддзяленнем толькі для вялікага пальца.
Кажуховыя р.
Брызентавыя р. (рабочыя).
◊
Трымаць у вожыкавых рукавіцах каго (разм.) — абыходзіцца з кім-н. строга, сурова.
|| памянш. рукаві́чкі, -чак, адз. рукаві́чка, -і, ДМ -чцы, ж.
|| прым. рукаві́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
се́льскі, -ая, -ае.
1. гл. сяло.
2. Які мае адносіны да жыцця і дзейнасці вёскі, вясковы.
С. клуб.
Сельская мясцовасць.
○
Сельская гаспадарка — галіна народнай гаспадаркі, якая займаецца вырошчваннем сельскагаспадарчых культур і развядзеннем жывёл для атрымання прадукцыі раслінаводства і жывёлагадоўлі, а таксама першасная перапрацоўка гэтай прадукцыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)