Verbum

саштурхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што.

Штурхнуўшы, зрушыць з месца.

С. камень з дарогі.

С. з моста ў рэчку (зверху ўніз).

|| незак. сашту́рхваць, -аю, -аеш, -ае і саштурхо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. сашту́рхванне, -я, н. і саштурхо́ўванне, -я, н.

скрыжава́ць, -жу́ю, -жу́еш, -жу́е; -жу́й; -жава́ны; зак.

1. што. Скласці што-н. крыж-накрыж.

С. рукі.

2. каго-што. Зрабіць спарванне розных відаў (жывёл, раслін) для атрымання новай пароды, гатунку.

◊

Скрыжаваць шпагі — уступіць у бой, спрэчку.

|| незак. скрыжо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. скрыжава́нне, -я, н.

следапы́т, -а, М -пы́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Той, хто добра распазнае сляды, высочвае каго-н. па слядах.

Паляўнічы-с.

Разведчык-с.

2. Той, хто шукае сляды былых гістарычных падзей.

Юныя следапыты накіраваліся ў паход па месцах баявой славы.

|| прым. следапы́цкі, -ая, -ае.

ссадзі́ць, ссаджу́, сса́дзіш, сса́дзіць; сса́джаны; зак., каго (што).

1. Дапамагчы сысці ўніз, зняць адкуль-н.

С. дзіця з канапы.

2. Даць магчымасць або прымусіць выйсці (з цягніка, аўтобуса і пад.).

С. на станцыі дзяцей.

С. безбілетніка.

|| незак. сса́джваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. сса́джванне, -я, н.

талкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак. (разм.).

1. з кім-чым, пра каго-што, аб кім-чым і без дап. Гутарыць, весці гаворку.

Мужчыны талкавалі пра нарыхтоўку кармоў.

2. каму. Растлумачваць што-н.

Колькі не талкавалі яму — нічога не мог зразумець.

|| наз. талкава́нне, -я, н.

татуі́раваць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -ра́ваны; зак. і незак., каго-што.

Накалоць (наколваць) асобай фарбай узоры ці малюнкі на целе.

|| зак. таксама вы́татуіраваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.

|| звар. татуі́равацца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся.

|| наз. татуіро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.

|| прым. татуіро́вачны, -ая, -ае.

трыбу́на, -ы, мн. -ы, -бу́н, ж.

1. Узвышэнне для выступлення прамоўцы.

Аратар падняўся на трыбуну.

2. перан. Месца, сфера, дзе праходзіць грамадская дзейнасць каго-н.

Грамадская т.

3. Збудаванне з паступовым узвышэннем радоў, лавак для публікі (на стадыёнах, плошчах і пад.).

|| прым. трыбу́нны, -ая, -ае.

увільну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак.

1. ад каго-чаго. Лоўка павярнуўшыся, пазбегнуць чаго-н.

У. ад удару.

2. перан., ад чаго. Ухіліцца ад чаго-н., карыстаючыся рознымі хітрыкамі.

У. ад цяжкай працы.

|| незак. уві́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. уві́льванне, -я, н.

уце́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак., каго (што).

Спагадай, спачуваннем палегчыць каму-н. гора, цяжкае становішча; парадаваць, абрадаваць чым-н.

У. дзіця.

Яе пісьмо нас уцешыла.

|| незак. уцяша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. уце́шыцца, -шуся, -шышся, -шыцца; незак. уцяша́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. уцяшэ́нне, -я, н.

хава́ць², -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.

1. Закопваць нябожчыка або крэміраваць яго і ўстанаўліваць урну з прахам дзе-н.

2. перан. Лічачы аджыўшым, аддаваць забыццю; забываць.

Х. свае мары.

|| зак. пахава́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; наз. пахава́нне, -я, н.

|| наз. хава́нне, -я, н.