блакірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак.
1. каго-што. Арганізаваць (арганізоўваць) блакаду.
Б. партызан.
Б. дарогу.
2. што. Закрыць (закрываць) пуць паміж станцыямі, карыстаючыся блакіроўкай (у 2 знач.; спец.).
|| наз. блакірава́нне, -я, н. і блакіро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акцэ́нт, -у, М -нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Націск у слове, а таксама знак націску (спец.).
Зрабіць а. на чым-н. (перан.: падкрэсліваючы, звярнуць увагу на што-н.; кніжн.).
2. Асаблівасці вымаўлення, уласцівыя тым, хто гаворыць на чужой мове.
|| прым. акцэ́нтны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абло́мак, -мка, мн. -мкі, -мкаў, м.
1. Абламаны, адбіты кавалак чаго-н.
А. граніту.
А. цаглянай сцяны.
2. перан. Тое, што засталося з ранейшых часоў, мінулага перыяду.
Абломкі старога свету.
|| прым. абло́мачны, -ая, -ае (спец.).
Абломачныя горныя пароды (пароды, якія складаюцца з абломкаў больш старажытных горных парод).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абпалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак., што.
1. Прымусіць абгарэць, абвугліцца з усіх бакоў.
Маланка абпаліла ствол елкі.
2. Апрацаваць выраб з гліны і пад. агнём.
А. гаршкі.
|| незак. абпа́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абпа́льванне, -я, н. і абпа́л, -у, м. (да 2 знач.; спец.).
Абпал цэглы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узво́д², -а і -у, М -дзе, м.
1. -у, гл. узвесці.
2. -а, мн. -ы, -аў. Прыстасаванне ва ўдарным механізме зброі, якое дае магчымасць узвесці курок (спец.).
Курок на ўзводзе.
◊
На ўзводзе (разм.) —
1) у стане ап’янення;
2) у стане нервовага ўзбуджэння.
|| прым. узвадны́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фарту́х, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Прадмет адзення пэўнага крою, які надзяваюць спераду на вопратку, каб засцерагчы яе ад забруджвання.
2. Чахол, рознага роду покрыва для машын, тэхнічных прыстасаванняў і пад. (спец.).
|| памянш. фартушо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м. (да 1 знач.).
|| прым. фартухо́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цэнтрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак., што (спец.).
1. Вызначыць (вызначаць), устанавіць (устанаўліваць) цэнтр, цэнтральную кропку чаго-н.
2. Зрабіць (рабіць) адтуліну ў цэнтры чаго-н.
|| зак. зацэнтрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны і адцэнтрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны.
|| наз. цэнтрава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пая́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; незак., што.
Апрацоўваць што-н. нагрэтым да вадкага стану металам, металічным сплавам для злучэння, змацавання.
П. вядро.
|| наз. пая́нне, -я, н. і па́йка, -і, ДМ -йцы, ж. (спец.).
|| прым. пая́льны, -ая, -ае.
Паяльная лямпа (пераносная награвальная гарэлка для паяння, распайвання).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
планшэ́т, -а, М -шэ́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Плоская сумка з празрыстым верхам, у якой носяць карты.
2. Дошчачка на трох ножках, на якой умацоўваецца карта ці лінееная папера для здымкі мясцовасці (спец.).
3. Від камп’ютара, звычайна без клавіятуры, з сэнсарным уводам.
|| прым. планшэ́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праго́н, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Абгароджаная з двух бакоў дарога, па якой ганяюць на пашу жывёлу.
2. Доўгі ўчастак поля, сенажаці і пад., адведзены для работы аднаму чалавеку, звяну, брыгадзе.
3. Рыжысёрскі прагляд усяго спектакля на працягу адной рэпетыцыі (спец.).
|| прым. праго́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)