Verbum

Лаўшэ́нь ’ляўша’ (віл., Сл. паўн.-зах.). Да ле́вы (гл.). Утвораны ад назоўніка лявуш або ляўшня. Пачатковае ацвярдзенне л‑ мае нерэгулярны характар. Аб суф. ‑энь гл. Сцяцко., Афікс. наз., 152. Параўн. таксама ляўшэнь.

◎ Ліва́да ’агароджанае месца для жывёлы’ (шчуч., ДАБМ). Новае запазычанне з паўдн.-рус. або ўкр. гаворак: ливада, левада ’выган, агароджаны луг’ < [с.-грэч., н.-грэч. λιβάδι(ον) ’луг, абводненая раўніна’ (Фасмер, 2, 493).

Майстэрня ’прадпрыемства па рамонту або вырабу чаго-небудзь’, ’аддзел цэха ці завода’, ’памяшканне для работы мастака, скульптара’ (ТСБМ, Бяльк.) — адыменнае Nomen loci (суф. ‑ьnʼa), як і ўкр. майсте́рня ’тс’. Да ма́йстар (гл).

◎ Нагні́сты ’моцны, магутны’ (астрав., Сцяшк. Сл.). Як відаць з ілюстрацыі («Рука ў иаго нагнʼистайа, адразу паршука ўложыць»), тлумачэнне слова занадта абагульненае; хутчэй за ўсё гэта аказіяналізм ад нагнуць або ад гнясці ’прыціскаць’.

◎ Нацурыць ’намеціць, назначыць’ (Шпіл.). Відаць, ад цур ’чур’, параўн. кураць ’крычаць чур! або чур у месці! пры знаходках, якая ў такім выпадку належыць таму, хто першы яе зачураў (г. зн. адзначыў)’ (Нас.).

◎ Наўдолькі ’ў абход’ (смарг., Сл. ПЗБ). Магчыма, ад удоль ’наўсцяж’, параўн. рус. вдоль ’тс’, або з *на‑ўдалекі, гл. далёкі, з «узнаўленнем» о пад націскам, параўн. дыял. штаны, але штонікі і пад.

◎ Ну́ты ’прапілаваныя праёмы ў дошках дзвярэй, куды заганяецца шпона або пояс’ (Сцяшк.). Запазычанне праз польск. nut ’паз у драўніне, у які заходзіць адпаведны выступ’, nuty, мн. л. з ням. Nut(e) ’тс’.

◎ Пабры́дзіень ’гультай, пустаход, які цягаецца па свеце’ (КЭС, лаг.). Відавочна, утварэнне ад дзеяслова *пабра‑ дзіць < брадзіць (гл.) з суф. ‑ень і пераходам а > ы ў пераднаціскным складзе або пад уплывам брысці (гл.).

Пазі́раваць ’быць натурай для фатографа або мастака; прымаць позу’ (ТСБМ). З рус. пози́ровать ’тс’, якое з ням. posieren, першакрыніцай якога ў сваю чаргу з’яўляецца франц. poser ’класці, ставіць’ (параўн. Фасмер, 3, 303).

Паладзі́н ’доблесны рыцар, адданы свайму гаспадару або даме’ (ТСБМ). З рус. палади́н ’тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 79), дзе праз ням. Paladin ад італ. paladino з лац. palatīnus ’дварцовы саноўнік’ (Фасмер, 3, 190).