камячы́ць, ‑мячу, ‑мечыш, ‑мечыць і каме́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак., што.
1. Рабіць камякі, ляпіць што‑н. з чаго‑н. мяккага, рыхлага. Камячыць шарыкі з паперы. □ Іван сядзеў на ложку, камечыў у зубах папяросу. Грахоўскі.
2. Сціскаць у камяк, мяць (звычайна пры хваляванні, перажыванні). Коля сядзеў, вінавата, нізка апусціўшы галаву, і камячыў шапку. Карпюк. // Націскаючы на што‑н., рабіць няроўным, мятым. Камячыць сукенку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паго́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Стан атмасферы ў данай мясцовасці. Сухая пагода. Марозная пагода. □ Лета было добрае, пагода спрыяла ўраджаю і рабоце. Колас. // Добрае надвор’е. Як мінае бура, настае пагода. Вось таму мне мілы росквіт веснавы. Гурло. Дым слупамі — на пагоду — Падымаецца ўгару. Калачынскі. Хто дажджом косіць, той пагодаю сушыць. З нар.
•••
Рабіць пагоду гл. рабіць.
Чакаць з мора пагоды гл. чакаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скра́дваць, ‑ае; незак., што.
Рабіць невыразным, неадчувальным, непрыкметным. Таксама была ў .. [Саханюка] яшчэ адна загана, загана вымаўлення: ён не мог сказаць чыста «р», а нейк скрадваў яго і казаў «й». Колас. Цемра скрадвала далі, і здавалася, што тут нейкае дзікае бязлюддзе. Марціновіч. // Рабіць больш ціхім (пра гукі, шум і пад.). Сама сцежка была мяккая тарфяная, мялася пад нагамі і скрадвала шум крокаў. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вяршы́ць ’складваць, канчаць стог, сцірту’ (Выг., КТС), (перан.) ’вырашыць чый-небудзь лёс’ (БРС), укр. вершити ’вяршыць’; ’насыпаць звыш краёў’, рус. вершить ’канчаць складваць стог, снапы (на возе), верх страхі’; ’вырашаць лёс’, польск. wierszyć ’укладваць спадзісты верх, страху’; ’мець першаснасць перад кім-небудзь’, чэш. vršiti ’складваць у вышыню, збіраць у кучу’, славац. vŕšiť ’кідаць, укладваць у кучу’; ’узвышацца’; ’заканчваць’, славен. vršíti ’тс’, серб.-харв. вр́шити ’выконваць, рабіць, вяршыць’, макед. врши ’выконваць, рабіць’; ’малаціць’; ’дамаўляцца на заручынах’, балг. върша ’выконваць, рабіць, прызначаць’, върше́я ’малаціць’. Прасл. vьršiti ’канчаць, завяршаць, рабіць што-небудзь, рабіць верх’, якое мела ў прасл. мове яшчэ значэнне ’малаціць з дапамогай скаціны’ (Выгонная, Лекс. Палесся, 83–87; Скок, 3, 624; БЕР, 1, 214; Шанскі, 1, В, 71; Булахоўскі, Труды ИРЯ, 1, 1949, 183).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заленава́цца, ‑лянуюся, ‑лянуешся, ‑лянуецца; зак.
Разм.
1. Не захацець што‑н. рабіць з-за ляноты; адчуць, праявіць ляноту. Заленаваўся пайсці ў школу.
2. Зрабіцца гультаём.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
залёты, ‑аў; адз. няма.
Імкненне выклікаць прыхільнасць жанчыны; заляцанне. — Панна Людміла мае столькі кавалераў, што ў мяне і адвагі няма рабіць да яе залёты. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гафрырава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.
Рабіць на якім‑н. гладкім матэрыяле (метале, тканіне, паперы і пад.) рады паралельных хвалепадобных складак. Гафрыраваць каўнер. Гафрыраваць бляху.
[Фр. gaufrer — адціскаць узор.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выкі́дваць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да выкінуць.
•••
Выкідваць антраша — рабіць мудрагелістыя рухі нагамі.
выкі́дваць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да вы́кідаць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выкру́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да выкруціць.
2. Разм. Рабіць што‑н. мудрагеліста. І дарма ў паветры выкручвала розныя фігуры рамізніцкая пуга! Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дваі́ць, дваю, двоіш, двоіць; незак., што.
1. Рабіць парным; здвойваць. Дваіць ніткі.
2. Паўторна ўзорваць, пераворваць. Дваіць папары.
3. Спец. Дзяліць папалам; раздвойваць. Дваіць скуры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)