удаві́ца, ‑ы, ж.

Разм. Тое, што і удава. Хоць ёй было ўжо далёка за сорак і ўдавіца добра-такі раздалася ў стане, яна яшчэ маладзілася і паглядала на мужчын. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узго́днены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад узгадніць.

2. у знач. прым. Такі, у якім дасягнута адзінства, узаемная згода. Узгодненае рашэнне. □ З узгодненых брыгадных планаў нараджаўся агульнакалгасны план. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уні́жаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад унізіць.

2. у знач. прым. Такі, якога ўнізілі, зганьбілі; прыгнечаны горам, бядою.

3. у знач. прым. Які выражае ўніжэнне, сведчыць аб уніжэнні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

a. D.

=

1.

ab Datum – пачынаючы з (такогата) дня [даты]

2.

anno Domini – (такі-та) год ад нараджэння Хрыста

3.

außer Dienst – у адстаўцы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

немудрено́ безл., в знач. сказ. не ця́жка, не дзі́ва;

в тако́й хо́лод немудрено́ простуди́ться у такі́ хо́лад не ця́жка (не дзі́ва) прастудзі́цца;

немудрено́, что он оби́делся не дзі́ва, што ён пакры́ўдзіўся.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Адзі́н, ст.-рус. одинъ, рус. один, укр. один, чэш. jeden, славац. jeden, польск. jeden, в.-луж. jedyn, н.-луж. jaden, ст.-слав. ѥдинъ, балг. един, макед. еден, серб.-харв. јѐдан, славен. eden. Прасл. edinъ < ed‑inъ, у якім першы кампанент той жа, што і ў рус. едва і інш., лац. ecce ’вунь’ (і.-е. заім. e‑). Гл. Бругман, IF, 23, 310; Бернекер, 1, 262; Мікала, Ursl. Gr., 3, 56 (параўн., аднак, Пізані, Paideia, 8, 2, 111); або ідэнтычны ст.-інд. ādíḥ. Гл. Ван–Вейк, IF, 30, 384, супраць Бернекер, там жа, 263, Гуер, Slavia, 2, 560; другі кампанент параўноўваецца з гоц. ains, лац. ūnus (< *oinos) і інш. Гл. Мейе, MSL, 14, 348; Бернекер, там жа, 262. Вайян (WS, 7, 4, 342) выводзіць jedinъ з *jedь — jinъ, прычым першы кампанент да с.-балг. еде кой такі ці такі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сядзя́чы, ‑ая, ‑ае.

1. Такі, які сядзіць. Страляць у сядзячую птушку. / у знач. наз. сядзя́чы, ‑ага, м. // Разм. Пра хворага, раненага, які можа сядзець. Сядзячы ранены. // Такі, які бывае, калі сядзяць. Сядзячая поза. Заснуць у сядзячым становішчы. // Разм. Прызначаны для сядзення. Сядзячыя месцы ў вагоне.

2. Звязаны са знаходжаннем на адным месцы; маларухомы. Сядзячае жыццё. □ — Давай падсілкуемся, — запрасіў да сябе Алеся дзядзька Язэп. — Дарма, што работа ў нас сядзячая, апетыт і яна наганяе. Шахавец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

згаво́рлівы, ‑ая, ‑ае.

Такі, з якім лёгка згаварыцца; уступчывы. Сонцаў быў разам з тым вельмі дабрадушным і згаворлівым, у адрозненне ад суровага і цвёрдага Быстрова. Мележ. // Уласцівы такому чалавеку. Згаворлівы характар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заме́тны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Такі, якога можна заўважыць, убачыць, распазнаць. Стала смутна ў хаце, Як бы з усіх куткоў і шчылін, З усіх чуць-чуць заметных звілін Сюды бяда панапаўзала. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

недатыка́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які ахоўваецца законам ад усякіх замахаў з боку каго‑н. Недатыкальная асоба.

2. Тое, што і непарушны (у 2 знач.). Ёсць такі вайсковы выраз — «недатыкальны запас». Шкраба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)