Verbum

бало́тны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да балота; уласцівы балоту. Балотная твань. Балотныя глебы. // Прызначаны для работы на балоце. Балотны плуг. Балотныя боты. // Які расце, жыве на балоце. Балотная трава. Балотная птушка. □ Над грэбляй пранеслася шыракакрылая балотная сава. Самуйлёнак.

•••

Балотная ліхаманка гл. ліхаманка.

Балотны бабёр гл. бабёр.

Балотны газ гл. газ ​¹.

збо́рышча, ‑а, н.

Разм.

1. Вялікі натоўп людзей. [Стары] паварочваецца, аглядае зборышча, затрымлівае позірк на цыганцы, што плача. Лупсякоў.

2. Сход, сходка для сумеснай работы, сумеснага адпачынку і пад. Алесь Баравік, хаця на заводзе быў навічок, ужо ведаў пра гэтыя традыцыйныя маладзёжныя зборышчы. Шыцік. [Сымон:] Скажыце ж мне хоць: нашто гэта зборышча склікаецца? Купала.

мініяцю́ра, ‑ы, ж.

1. Невялікі рысунак або размаляваная закладка ў старадаўнім рукапісе, кнізе. Рукапіс з мініяцюрамі.

2. Невялікая карціна або партрэт вельмі тонкай работы, старанна аздоблены.

3. Мастацкі твор малой формы. У першай кнізе Ю. Свіркі пераважалі мініяцюры-замалёўкі прыроды з ухілам да філасофскага асэнсавання вобразаў. Лойка.

•••

У мініяцюры — у зменшаным памеры.

[Іт. miniatura, ад лац. minium — кінавар, сурык.]

папраганя́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.

1. Прагнаць, прымусіць пайсці адкуль‑н. усіх, многіх. Нарэшце папраганяў з поля людзей вечар.. І ноч ахінула неўзабаве сваім чорным плашчом зямлю. Мурашка. // Разм. Выгнаць, звольніць з работы ўсіх, многіх. Папраганяць прагульшчыкаў са службы.

2. Правесці, пракласці ў патрэбным кірунку многа чаго‑н. Папраганяць барозны плугам.

расцэ́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. расцэньваць — расцаніць (у 1 знач.).

2. Р мн. ‑нак. Устаноўленая цана (за якія‑н. тавары), устаноўленая аплата (якой‑н. работы). Заніжаныя расцэнкі. Гарантаваныя расцэнкі. □ Ні стары, ні малы не верылі, што ім на расцяробе лініі «гэтулькі многа» будуць плаціць. Давялося паказаць расцэнкі. Пташнікаў.

рачкава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; незак.

Разм. Паўзці на карачках, ракам. // Цяжка працаваць сагнуўшыся, не разгінаючыся. Бач, дзень у дзень ад цямна да цямна рачкавала [Маруся] на полі цяжарная, і каб хоць калі паскардзілася, пра крыўду сваю намякнула! Сачанка. У полі садзілі бульбу, рачкавалі ў агародах.., але большасць мужчын і хлопцаў сядзелі без работы. Машара.

сезо́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да пэўнага сезона, звязаны з ім. Халуста трымаў круглы год парабка і служанку, а ў час жніва і сенакосу паймаў сезонных работнікаў. Чарнышэвіч. З пагаршэннем надвор’я, як правіла, адразу паяўляюцца сезонныя сельскагаспадарчыя работы. Кулакоўскі. // Які адпавядае пэўнаму сезону, які дзейнічае ў гэты сезон. Сезоннае адзенне. Сезонны білет.

такела́ж, ‑у, м.

1. Сукупнасць усіх снасцей судна (пяньковых і металічных тросаў).

2. Сукупнасць прыстасаванняў з тросаў, блокаў, ланцугоў для пад’ёму і перамяшчэння грузу. Рыхтуй такелаж, плытагоны! А. Александровіч. // Такелажныя работы. Людзі брыгады Івана Леўкіна не збіраліся кідаць пачатую работу — не даручаць жа такелаж і мантаж фермы якой-небудзь іншай брыгадзе. Дадзіёмаў.

[Гал. takelage.]

турча́ць, ‑чыць; незак.

Разм.

1. Утвараць характэрныя для жаб гукі. Недзе далёка ў балотцах турчалі жабы — гэта, кажуць, на цяпло. Адамчык.

2. Тарахцець, татахкаць (пра гукі машын у час работы). Грыні заснуць, каб спачыць пасля дня ў турботах, толькі адны трактары будуць турчаць праз усю ноч, — але гэта далёка, пад Закалюжжам. Пташнікаў.

цягаві́ты, ‑ая, ‑ае.

Здольны многа і цяжка працаваць; загартаваны ў працы; працавіты. Валы — цягавітая, пакорлівая скаціна, корму ёй дабіраць не трэба, а работы адзін вол зробіць за трое коней. Пестрак. [Дырэктар:] — Цяжкі цэх, ясна. Там не кожны падніме. Туды трэба чалавека цягавітага, з галавой, такога, што можа любую справу на ногі паставіць. Мележ.