отча́ливание

1. (отвязывание) мор. адча́льванне, -ння ср.;

2. (отплытие) адча́льванне, -ння ср., адплыва́нне, -ння ср.; ад’язджа́нне, -ння ср.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

отча́ливать несов.

1. (отвязывать) мор. адча́льваць;

2. (отплывать) адча́льваць, адплыва́ць; ад’язджа́ць;

отча́ливай! (убирайся) прост. адыдзі́!, адста́нь!, ідзі́ прэ́ч!;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

экипа́ж​II (личный состав) экіпа́ж, -жа м.;

экипа́ж та́нка воен. экіпа́ж та́нка;

фло́тский экипа́ж воен., мор. фло́цкі экіпа́ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Морак 1 ’змрок, цемра’ (ТСБМ; Сцяшк.). Укр., рус. мо́рок, польск., н.-луж., в.-луж. mrok, чэш., славац. mrak, славен. mrȃk, серб.-харв. мра̑к, макед., балг. мрак, балг. мракът, ст.-слав. мракъ. Прасл. morkъ, да якога роднаснымі з’яўляюцца: літ. mérkti, лат. miȓgt ’міргаць, маргаць’, гоц. maúrgins, ст.-в.-ням. morgan ’ранак’ (Бернекер, 2, 78; Траўтман, 182; Фасмер, 2, 657; Бязлай, 2, 199). Да і.-е. *meig‑ (Мяркулава, Этимология–1973, 59). Сюды ж морак ’абмарачэнне’ (ТС), ’адурэнне’ (Рам. 8) — параўн. літ. mán ãkys apmar̃ko ’ў мяне пацямнела ў вачах’.

Морак 2 ’мор, пошасць’ (ТСБМ). З польск. po‑morek ’заразная хвароба на жывёлы’.

*Морак 3, мо́рок ’недабітая цурка пры гульні ў цурку’ (ТС). Няясна.

Морак 4 ’прымурак’ (маст., Сцяшк. Сл.). З польск. murek ’тс’, у якім адбыўся гіперправільны пераход польск. ó [y] ў бел. о [o].

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вясло́ I ср. (в лодке) весло́;

○ сушы́ць вёслы — мор. суши́ть вёсла

вясло́ II ср. (о нанизанных предметах) свя́зка ж.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

прызавы́ I призово́й;

~во́е ме́сца — призово́е ме́сто;

п. меда́ль — призова́я меда́ль

прызавы́ II мор. призово́й;

~во́е су́дна — призово́е су́дно

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

я́зва, ‑ы, ж.

1. Гнойная або запалёная ранка на скуры ці слізістай абалонцы. Язва страўніка. Язва дванаццаціперснай кішкі. □ Высветлілася, што ў чалавека язва, прычым у такім становішчы, што прыйшлося неадкладна рабіць аперацыю. «Звязда».

2. Уст. Мор, эпідэмія.

3. перан. Пра якія‑н. адмоўныя, шкодныя з’явы ў грамадскім жыцці. З высокім пачуццём чалавека новай, сацыялістычнай маралі паэт выкрывае язвы капіталістычнага горада. Гіст. бел. сав. літ.

4. перан. Разм. Пра злога, шкадлівага, з’едлівага чалавека. Ну і язва ж ты. □ [Варавы:] А як з тою варажбіткай, Праксэдай? [Алена:] Вось толькі яна нам і стаіць упоперак горла косткай. Зазер’е наша на ўвесь раён.., на ўсю вобласць добрымі справамі славіцца, і толькі гэта язва ўсё нам псуе. Краўчанка.

•••

Моравая язва (уст.) — эпідэмія, якая выклікае вялікую смяротнасць.

Сібірская язва — заразная хвароба буйной рагатай жывёлы, авечак, коней, на якую часам хварэюць і людзі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

су́точный су́тачны;

су́точный похо́д су́тачны пахо́д;

су́точный цыплёнок су́тачнае кураня́;

су́точный рацио́н су́тачны рацыён;

су́точная гото́вность мор. су́тачная гато́ўнасць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

шток

1. геол. шток, род. што́ку м.;

2. техн., мор. шток, род. што́ка м.;

шток по́ршня техн. шток по́ршня.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

пла́стыр, -ру м., в разн. знач. пла́стырь;

лі́пкі п. — ли́пкий пла́стырь;

выцяжны́ п. — вытяжно́й пла́стырь;

падво́дзіць п. — мор. подводи́ть пла́стырь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)