Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Апаве́даць ’паведаміць’ (Гарэц., Жд.). Рус.опове́дать, польск.opowiadać, чэш.opověděti, славац.opovedať, в.-луж.wopowědać, н.-луж.wopowědaś, серб.-харв.опо̀видети ’тс’. Ст.-бел.оповедити з XVI ст. (Гіст. мовы, 1, 55). Магчыма, агульнаславянскае ўтварэнне з коранем *věd‑ і дзвюма прыстаўкамі *o‑ + *po‑; не выключана, што тут і новаўтварэнні на базе агульнай формы з прыстаўкай *po‑ (прычым на пашырэнне значэння ў некаторых мовах магла ўплываць пэўная мова, напр., чэшская).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Памоўка ’гаворка (у прымаўцы: Пра воўка памоўка, а воўк і тут)’ (ТСБМ, Янк.), ’пагалоска; прымаўка; заручыны’ (Нас.), ’прымаўка’ (Мат. Гом.), ’пагалоска, паклёп’ (Мал.), помо́ўка ’гаворка, нагавор’ (ТС). Рус.помо́лвка ’чуткі, пагалоска; пагаворка, прымаўка; заручыны’, таксама ў фраз.: О волке помолвка, а волк и тут; укр.помо́вка ’прымаўка, пагаворка; размова, гаворка’. Суфіксальны дэрыват ад памовіць < мовіць < мова (гл.). Памаві́ска ’вымоўе, пагаворка, прымаўка’ (Сцяшк.), лічачы па суфіксацыі, відаць, з польск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разы́нкі, разі́нкі ’ізюм’ (бяроз., лід., Сл. ПЗБ; Нас., Гарэц., Шн. 3, Касп., Др.-Падб., Шпіл.), ’ягады на кусце’ (Сл. ПЗБ), розі́нкі ’ізюм’ (ТС), рызы́нкі ’разынкі’ (Сцяшк.). Запазычана старабеларускай мовай (фіксуецца з 1498 г.) са ст.-польскай, параўн. ст.-бел.розынки, родзынки, розинки, польск.rozynki, rodzynki < ням.Rosinen (Булыка, Лекс. запазыч., 150); мяркуецца пасрэдніцтва яўрэйскай мовы, параўн. ідыш Rosinkes ’тс’ (Галай, Бел. мова ў другой палове XX ст., Мн., 1998, 103).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Інвалі́д. Першакрыніца: лац.invalidus ’бяссільны, нядужы’. Для беларускай пасрэднікам магла быць руская (Крукоўскі, Уплыў, 72) ці польская мова. У рускай инвалид у першай палавіне XVIII ст. з франц.invalide (Шанскі, 2, I, 66; Фасмер, 2, 130; Біржакова, Очерки, 363). На карысць польскай крыніцы ст.-бел.инвалидовати ’адмяняць’ (1637 г.) < ст.-польск.inwalidować < с.-лац.invalidare (Булыка, Лекс. запазыч., 30). У польскай была вядома форма inwalid без ‑a на канцы слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
dirékt
1.
a непасрэ́дны, прамы́
~er Zug — цягні́к прамо́га напра́мку
~e Réde — грам. про́стая мо́ва
2.
advкамерц.
1) з пе́ршых рук
2) пра́ма, непасрэ́дна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
direct1[dəˈrekt]adj.
1. прамы́, непасрэ́дны;
a direct answer прамы́ адка́з;
a direct influence непасрэ́дны ўплы́ў;
a direct flight беспераса́дачны рэйс
2.electr. пастая́нны (пра ток)
3.ling.: the direct object прамо́е дапаўне́нне;
direct speech про́стая мо́ва
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ву́сны1, ‑аў; адз.няма.
Губы, рот. Тонкія замкнёныя вусны рабілі твар дзяўчыны разам з тым і крыху строгім і сур’ёзным.Колас.Святлелі твары ў людзей, што сустракалі.. [чараду машын], словы радасці вырываліся з вуснаў.Хадкевіч.
•••
З вуснаў у вусны — распаўсюджвацца шляхам перадачы жывым словам, не пісьмова і без дапамогі іншых сродкаў.
Чуць з трэціх вуснаўгл. чуць.
ву́сны2, ‑ая, ‑ае.
Які вымаўляецца, не пісьмовы. Вусны пераказ. Вусная мова.// Не замацаваны пісьмова. Вусная народная творчасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
rustic
[ˈrʌstɪk]1.
adj.
1) вяско́вы, сяля́нскі
2) про́сты
rustic speech and ways — про́стая мо́ва й звы́чкі
3) гру́бы, нявы́хаваны
2.
n.
вяско́вец -ўца m., селяні́н -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
уско́снапрысл, уско́сныíndirekt, míttelbar;
даве́дацца абчым-нуско́сным шля́хамetw. auf Úmwegen [híntenherúm] erfáhren*;
уско́сная мо́ваграмíndirekte Réde;
уско́сны склонграм der ábhängige Fall, der índirekte Kásus;
уско́сныя пада́ткіфінíndirekte Stéuern
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)