вы́шыўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. вышываць — вышыць; вышыванне (у 1 знач.).

2. Р мн. ‑вак. Від дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. На выстаўцы народнай творчасці шырока прадстаўлена вышыўка.

3. Тое, што вышыта або вышываецца. Ручнік з вышыўкай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гвалто́ўніцтва, ‑а, н.

Тое, што і гвалт (у 1, 2 знач.); здзекі, прымус. Змагаючыся супроць парушальнікаў свабоды сумлення, Каліноўскі скарыстоўвае факты гвалтоўніцтва пры ліквідацыі уніяцкай царквы для распальвання нянавісці да царызму, для таго, каб падняць сялян на рэвалюцыйную барацьбу. Лушчыцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

граза́, ‑ы, ж.

Той (тое), што выклікае, наводзіць страх. Прайшла брыгада імя Чапаева — граза нямецкіх цягнікоў. Карпаў. Наперадзе быў славуты семсот дваццаты кіламетр — граза машыністаў Сарынскага дэпо. Васілёнак. [Слава] спрабаваў зазірнуць наперад: як сустрэне яго адважны пагранічнік Карацупа — граза парушальнікаў граніцы. Шыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гудзе́ць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; ‑дзім, ‑дзіце, ‑дзяць; незак.

Разм. Тое, што і гусці. Тэлеграфныя драты прыціхлі — не гудзяць, прыбраліся ў серабрыстыя пацеркі. Пестрак. Роем пчол гудзеў натоўп сялян. Нікановіч.

•••

Гудам гудзець — вельмі моцна гудзець. Буры. Навальніцы. Гудам бор гудзе. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даве́ранасць, ‑і, ж.

Тое, што і даручэнне (у 2 знач.). Даверанасці, якія выдаюцца грамадзянамі, засведчваюцца ў натарыяльным парадку. Грамадзянскі працэсуальны кодэкс БССР. Цётка Куліна аформіла даверанасць, я ўзяў у Васіля сумку і пайшоў у Рудню па пісьмы і газеты. Жычка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дамача́дцы, ‑аў; адз. дамачадзец, ‑дца, м.

Уст. Члены сям’і, а таксама людзі, якія жывуць у доме на правах членаў сям’і. Ніхто не ведае, колькі я нацярпеўся ад сваіх дамачадцаў праз тое, што легкадумна, як яны лічылі, ставіўся да свайго здароўя. Ляўданскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даціна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

Абл. Даймаць. [Дармідон] часта дацінаў жонку за тое, што яму амаль заўсёды даводзіцца есці халоднае снеданне. Сабаленка. У паветры ўжо адчуваўся подых блізкай восені. Днём усё яшчэ было горача. Затое ноччу дацінаў холад. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзяржа́ць, ‑жу́, ‑жы́ш, ‑жы́ць; незак., каго-што.

Трымаць. — Таксама мне гаспадар, — гаворыць старшы конюх Ячны. — Што дзе дзяржыць, там і кіне. Брыль. — Павінны мы моцна дзяржаць у руках тое, чым мы моцныя. Чорны. — Дзяржыце гэтага малайца! — паказвае пагранічнік на Гудзілку. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзяру́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.

Памянш. да дзяруга; тое, што і дзяруга (у 2 знач.). Ліда ляжала на пасцелі, уткнуўшыся тварам у падушку і прыкрыўшыся да пояса лёгкаю дзяружкаю. Колас. Вулічнае акно было ўжо завешана дзяружкай. Вітка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

агарадзі́ць, ‑раджу, ‑родзіш, ‑родзіць; зак.

1. Тое, што і абгарадзіць.

2. перан. Засцерагчы, абараніць, ахаваць ад каго‑, чаго‑н. Агарадзіць чалавецтва ад вайны. □ Падземная частка помпавай станцыі размесціцца ніжэй узроўню вады ў Дзвіне, яе трэба агарадзіць ад грунтавых вод. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)