Verbum

го́лад, -у, М -дзе, м.

1. Вострае адчуванне патрэбы ў ежы, а таксама працяглае недаяданне.

Памерці з голаду.

2. Адсутнасць ці недахоп прадуктаў харчавання ў выніку неўраджаю, засухі, вайны і пад.

Вайна нясе г. і разбурэнні.

3. перан. Увогуле недахоп чаго-н.

Кніжны г.

Г. на культурныя мерапрыемствы.

◊

Марыць голадам — даводзіць да знямогі.

вы́перці, -пру, -праш, -пра; вы́пер, -рла; -пры; -перты; зак.

1. каго-што. Выцесніць напорам, выдавіць сілай.

В. дно ў бочцы.

2. каго. Выгнаць, выключыць, звольніць (разм.).

В. з хаты.

В. з работы.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выдацца, высунуцца за межы чаго-н. (разм.).

В. наперад.

|| незак. выпіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

адпаве́дна.

1. прысл. Належным чынам, як таго патрабуе дадзены выпадак.

Даведайся пра пастанову і дзейнічай адпаведна.

2. чаму і з чым, прыназ. з Д і Т. Згодна чаму-н., з чым-н., у залежнасці ад чаго-н.

Адпаведна сродкам.

Адпаведна закону.

Адпаведна з рашэннем.

|| наз. адпаве́днасць, -і, ж. (да 1 і 2 знач.).

абкруці́ць, -ручу́, -ру́ціш, -ру́ціць; -ру́чаны; зак.

1. што. Абматаць, абвіць што-н. вакол чаго-н.

А. шалік вакол шыі.

2. што. Заматаць, укруціць што-н. чым-н.; загарнуць у што-н., ахінуць чым-н. з усіх бакоў.

А. нагу бінтам.

3. каго. Абхітрыць (разм.).

Абкруціў мужык пана.

|| незак. абкру́чваць, -аю, -аеш, -ае.

аблямава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны; зак., што.

1. Абшыць па краях палоскай з іншага матэрыялу.

А. рукавы сукенкі.

2. перан. Акружыць што-н., размясціцца вакол чаго-н.

Алешнік прыгожа аблямаваў берагі возера.

|| незак. аблямо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. аблямо́ўка, -і, ДМ -мо́ўцы, ж. (да 1 знач.) і аблямо́ўванне, -я, н.

аге́ньчык, -а і -у, мн. -і, -аў, м.

1. гл. агонь.

2. -а. Святло ад чаго-н. у выглядзе кропкі, плямкі святла.

А. папяросы.

Вёска заснула: ні аднаго агеньчыка.

3. -у, перан. Захапленне, запал (разм.).

Танцор з агеньчыкам.

4. перан. Бляск вачэй (адлюстраванне ўнутранага стану каго-н.).

У яе вачах — смяшлівыя агеньчыкі.

абве́зці, -вязу́, -вязе́ш, -вязе́; -вязём, -везяце́, -вязу́ць; -вёз, -ве́зла; -вязі́; -ве́зены; зак., каго-што.

1. Правезці вакол чаго-н.

А. турыстаў вакол горада.

2. Правезці кружным шляхам, мінаючы што-н.

3. Развозячы ва ўсе пункты, азнаёміць з чым-н.

А. загад па брыгадах.

|| незак. абво́зіць, -во́жу, -во́зіш, -во́зіць; -во́зь.

|| наз. абво́з, -у, м.

аберага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго-што.

Ахоўваць, засцерагаць ад чаго-н. небяспечнага; вартаваць.

А. дзяцей ад хвароб.

А. ад трывог і сумненняў.

А. спакой душы.

|| зак. аберагчы́, -рагу́, -ражэ́ш, -ражэ́; -ражо́м, -ражаце́, -рагу́ць; абяро́г, аберагла́, -ло́; аберажы́.

|| звар. аберага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак. аберагчы́ся, -рагу́ся, -ражэ́шся, -ражэ́цца; -ражо́мся, -ражаце́ся, -рагу́цца; -ражы́ся.

кулі́са, -ы, мн. -ы, кулі́с, ж.

1. Бакавая плоская частка тэатральнай дэкарацыі, размешчаная па баках сцэны.

Зайсці за кулісы.

2. перан., чаго. Тое, чым прыкрываюць што-н., за чым хаваецца што-н.

За кулісамі палітычнай барацьбы.

◊

За кулісамі —

а) у тэатральным, акцёрскім асяроддзі;

б) тайна, скрытна, у неафіцыйнай абстаноўцы.

|| прым. кулі́сны, -ая, -ае.

лаві́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; незак.

1. Пра паруснае судна: рухацца супраць ветру, мяняючы напрамак курсу.

2. перан. Рухацца не прама, абмінаючы перашкоды.

Л. паміж машынамі.

3. перан. Умела выходзіць з цяжкага становішча, ухіляцца ад чаго-н.

Л. у палітыцы.

|| зак. злаві́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй (да 2 знач.).

|| наз. лаві́раванне, -я, н.