Verbum

палі́ць², -лію́, -лье́ш, -лье́; -льём, -льяце́, -лью́ць і -лію́, -ліе́ш, -ліе́; -ліём, -ліяце́, -лію́ць; -ліў, -ліла́, -ло́; -лі; -літы; зак.

1. Пачаць ліць¹.

Паліў буйны дождж.

2. каго-што. Намачыць, арасіць.

П. грады.

П. сябе вадой.

|| незак. паліва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).

|| звар. палі́цца, -лію́ся, -лье́шся, -лье́цца; -льёмся, -льяце́ся, -лію́цца і -лію́ся, -ліе́шся, -ліе́цца; -ліёмся, -ліяце́ся, -лію́цца; -ліўся, -ліла́ся, -ло́ся (да 2 знач.); незак. паліва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. паліва́нне, -я, н. (да 2 знач.), палі́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 2 знач.).

Паліўка вуліц.

|| прым. палі́вачны, -ая, -ае (спец.) і паліва́льны, -ая, -ае (спец.).

Палівачныя машыны.

Палівальная ўстаноўка.

перавалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак.

1. што. Перамясціць, пералажыць, звальваючы (пры перагрузцы; спец. і разм.).

2. што і цераз што. Перайсці цераз горны хрыбет.

3. асаб. і безас. Перайсці які-н. колькасны або часавы рубеж.

Прабег машыны пераваліў за сотню тысяч кіламетраў.

Ужо пераваліла (безас.) за пяцьдзясят гадоў.

|| незак. перава́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. перава́льванне, -я, н. (да 1 знач.), перава́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 1 знач.; спец.) і перава́л, -у, м. (да 2 знач.).

|| прым. перава́лачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

П. пункт (таксама перан.: наогул пра месца перамяшчэння, перабазіравання чаго-н.).

індыка́тар, -а і -у, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. -а. Прыбор для вымярэння фізічных велічынь, адлюстравання ходу працэсаў або стану аб’екта, за якім вядзецца назіранне.

Візуальны і.

Акустычны і.

2. -у. Рэчыва, якое з’яўляецца хімічным рэактывам.

І. кіслых рэакцый.

|| прым. індыка́тарны, -ая, -ае.

і́ндэкс, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Паказальнік, спіс чаго-н.

І. геаграфічных назваў.

І. імён.

2. Лічбавы (або літарны) паказчык чаго-н.

І. прамысловай вытворчасці.

І. аптовых цэн.

3. Умоўнае абазначэнне ў сістэме якой-н. класіфікацыі.

Паштовы і.

|| прым. і́ндэксны, -ая, -ае.

канта́та, -ы, ДМ -та́це, мн. -ы, -та́т, ж.

1. Буйны музычны твор урачыстага або лірыка-эпічнага зместу для салістаў хору і аркестра.

2. Жанр урачыстай лірыкі — вершаваны твор на міфалагічную тэму або да якой-н. урачыстасці (спец.).

|| прым. канта́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).

па́зуха, -і, ДМ -зусе, мн. -і, -зух, ж.

1. Прастора паміж грудзямі і адзеннем, што прылягае да іх.

Трымаць што-н. за пазухай.

Дастаць з-за пазухі.

2. Поласць у асобных органах цела (спец.).

Запаленне лобных пазух.

|| прым. па́зушны, -ая, -ае (да 2 знач.).

ма́нія, -і, ж.

1. Псіхічнае расстройства, якое характарызуецца павышанай псіхічнай актыўнасцю, узбуджанасцю (спец.).

2. Выключная засяроджанасць свядомасці, пачуццяў на якой-н. адной ідэі.

М. вялікасці.

М. праследавання.

3. перан. Хваравітая неадольная цяга да чаго-н.

М. пісаць вершы.

|| прым. маніяка́льны, -ая, -ае.

М. стан.

мача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., што.

1. Апускаць у што-н. вадкае або сыпкае.

М. бульбу ў скваранае сала.

2. Вырабляць што-н. апусканнем у які-н. раствор (спец.).

М. запалкі.

|| аднакр. макну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. мача́нне, -я, н.

го́рка¹, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

1. гл. гара.

2. Зашклёная шафа для посуду.

Хрустальная г.

3. Сістэма чыгуначных пуцей з ухілам, прызначаная для сартавання вагонаў (спец.).

4. Адна з фігур вышэйшага пілатажу: кароткачасовы палёт па ўзыходзячай прамалінейнай траекторыі.

Рабіць горку.

до́за, -ы, мн. до́зы, доз, ж.

1. Дакладна адмераная колькасць чаго-н. (якога-н. рэчыва, лякарства і пад.).

Прымаць лякарства невялікімі дозамі.

Д. радыеактыўнага апрамянення.

2. перан. Некаторая колькасць чаго-н. (іроніі, смеху і пад.).

Д. яўнай іроніі і знявагі.

|| прым. до́завы, -ая, -ае (спец.).