закрану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.

1. каго-што. Даткнуцца да каго-, чаго-н. пры руху.

Куля закранула косць.

З. самалюбства (перан.).

2. перан., што. Пры размове, гутарцы спыніцца на чым-н., звярнуць увагу на што-н.

З. балючае пытанне.

|| незак. закрана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заця́ты, -ая, -ае.

1. Упарты, настойлівы ў ажыццяўленні чаго-н.

З. чалавек.

Зацятая барацьба.

Зацятая спрэчка.

2. перан. Працяглы, пастаянны, нязменны.

Зацятая варожасць.

З. боль.

3. Скрытны; затоены, насцярожаны.

Ён чалавек горды і з.

Зацятая маўклівасць.

4. Вельмі адданы чаму-н., заўзяты.

З. балельшчык.

|| наз. заця́тасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

звалачы́, -лаку́, -лачэ́ш, -лачэ́; -лачо́м, -лачаце́, -лаку́ць; -ло́к, -лакла́, -ло́; -лачы́; -ло́чаны; зак., каго-што (разм.).

1. Цягнучы, зняць з чаго-н.

З. мех з воза.

2. Валочачы, знесці ў адно месца.

З. галлё ў кучу.

3. Знесці куды-н. далёка.

Дзеці звалаклі граблі.

|| незак. звалака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зве́ргнуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.

1. каго-што. Сілай пазбавіць улады, скінуць; знішчыць, спыніць існаванне чаго-н. (высок.).

З. цара.

З. самадзяржаўе.

2. каго і без дап. Нарадзіць заўчасна (пра жывёл; разм.).

Карова звергла.

|| незак. звярга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. звяржэ́нне, -я, н. (да 1 знач.)

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ізалява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны; зак. і незак., каго-што.

1. Пазбавіць (пазбаўляць) кантактаў з навакольным асяродцзем; аддзяліць (аддзяляць) ад чаго-н.

І. хворага.

І. злачынца.

2. Пакрыць ізаляцыяй (у 2 знач.; спец.).

І. электрычны провад (ад другіх праваднікоў).

|| наз. ізаля́цыя, -і, ж. і ізалява́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абагаці́ць, -гачу́, -гаці́ш, -гаці́ць; -гаці́м, -гаціце́, -гаця́ць; -га́чаны; зак.

1. каго-што. Зрабіць багатым, багацейшым.

А. народ.

А. мову.

2. што. Палепшыць якасць, павысіць каштоўнасць чаго-н., уносячы ці выдаляючы пэўнае рэчыва і пад. (спец.).

А. руду.

А. глебу.

|| незак. абагача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абагачэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абката́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. Ездзячы, зрабіць роўным, гладкім, прыгодным для язды.

А. дарогу.

2. Пробнай яздой праверыць прыгоднасць чаго-н. (спец.).

А. машыну.

|| незак. абка́тваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абка́тванне, -я, н., абка́тка, -і, ДМ -тцы, ж. і абка́т, -у, Ма́це, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абра́міць, -млю, -міш, -міць; -млены; зак., што (спец.).

1. Уставіць у раму.

А. партрэт.

2. перан. Акружыць сабой што-н., размяшчацца вакол чаго-н., акружаючы як рамкай.

3. спец. Уводзіць абрамленне ў мастацкі твор; служыць абрамленнем у мастацкім творы.

|| незак. абрамля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. абрамле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абтрапа́цца, -раплю́ся, -рэ́плешся, -рэ́плецца; -рапі́ся; зак.

1. Ачысціць сябе ад чаго-н.

А. ад снегу.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Ачысціцца ад кастрыцы (пра лён, пяньку).

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). У выніку доўгай носкі падрацца, абабіцца па краях.

Гарнітур мой зусім абтрапаўся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адбудава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны; зак., што.

1. Закончыць пабудову чаго-н.; пабудаваць.

Адбудавалі цудоўную школу.

2. Пабудаваць нанава, аднавіць што-н. пасля разбурэння, пажару і пад.

А. горад.

|| незак. адбудо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. адбудо́ва, -ы, ж. (да 2 знач.); прым. адбудо́ўчы, -ая, -ае.

А. перыяд.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)