Verbum

вы́калаць, -лю, -леш, -ле; -лі; -латы і -ланы; зак., што.

1. Праткнуць чым-н. вострым.

В. вока.

2. Зрабіць узор, малюнак і пад., праколваючы чым-н. вострым.

В. татуіроўку.

3. Высечы з сярэдзіны чаго-н. вострым.

В. кусок лёду.

◊

Хоць вока выкалі — вельмі цёмна.

|| незак. выко́лваць, -аю, -аеш, -ае.

вы́раб, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. вырабіць.

2. Якасны бок апрацоўкі чаго-н.

Медная ручка адмысловага вырабу.

3. Спосаб, від вытворчасці прадукцыі.

Ручны в. скур.

Рэчы хатняга вырабу.

4. пераважна мн. Вырабленыя рэчы, прадукт працы.

Металічныя вырабы.

◊

Аўчынка вырабу не варта (прымаўка) — справа, не вартая турбот.

ліпе́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; незак. (разм.).

1. Ледзь-ледзь трымацца (пра каго-, што-н.).

Дзверы ледзь ліпяць.

2. Пра вельмі слабае праяўленне якіх-н. працэсаў, пра стан заняпаду чаго-н.

Агонь ледзь ліпіць.

◊

Ліпець на валаску (на павуцінцы) (разм.) — быць у вельмі ненадзейным, небяспечным становішчы.

мадэлява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е, -лю́й; -лява́ны і мадэлі́раваць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -ра́ваны; незак., што.

Рабіць, ствараць мадэль (у 1 і 4 знач.) чаго-н.

|| зак. змадэлява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны і змадэлі́раваць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -ра́ваны.

|| наз. мадэлява́нне, -я, н. і мадэлі́раванне, -я, н.

М. гідразбудаванняў.

ма́сла, -а, н.

1. Харчовы тлушч, атрыманы збіваннем смятанкі або смятаны.

Топленае м.

2. Тлустае рэчыва мінеральнага паходжання.

Змазачнае м.

◊

Масла масленае — пра таўталогію, паўтарэнне чаго-н.

Падліць масла ў агонь — абвастрыць якія-н. непрыязныя адносіны, пачуцці.

Як па масле — лёгка, без цяжкасцей.

|| прым. ма́слены, -ая, -ае.

Масленая пляма.

міры́цца, міру́ся, мі́рышся, мі́рыцца; незак.

1. з кім і без дап. Спыняць сварку, варожыя адносіны, пачынаць жыць у згодзе.

2. з чым. Цярпіма адносіцца да чаго-н.

М. са сваім становішчам.

|| зак. паміры́цца, -міру́ся, -мі́рышся, -мі́рыцца (да 1 знач.) і прыміры́цца, -міру́ся, -мі́рышся, -мі́рыцца; наз. прымірэ́нне, -я, н.

мо́жна, у знач. вык.

1. з інф. Ёсць магчымасць.

Гэта м. зрабіць за два дні.

2. Дазваляецца.

Да вас м.? — Заходзьце.

◊

Можна сказаць, у знач. пабочн. сл. (разм.) — выкарыстоўваецца для ўказання на магчымасць якога-н. выказвання, фармулёўкі ў адносінах да каго-, чаго-н.

Уся праца, можна сказаць, прапала дарэмна.

мяжа́, -ы́, мн. ме́жы, меж, ж.

1. Вузкая палоска неўзаранай зямлі паміж двума палеткамі, участкамі, уладаннямі.

2. Пагранічная лінія паміж сумежнымі дзяржавамі; граніца.

3. перан. Норма, рубеж чаго-н. дазволенага, магчымага.

Ні ў выказваннях, ні ва ўчынках ён не дазваляў сабе пераходзіць мяжы прыстойнасці.

|| прым. межавы́, -а́я, -о́е.

наддзяўбці́, -дзяўбу́, -дзяўбе́ш, -дзяўбе́; -дзяўбём, -дзеўбяце́, -дзяўбу́ць; наддзёўб, -дзяўбла́, -ло́; -дзяўбі́; -дзёўбаны; зак., што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вырваць дзюбай кавалачак чаго-н. зверху, з краю.

Н. спелую грушу.

2. Зрабіць долатам або якім-н. іншым інструментам паглыбленне на чым-н.

|| незак. наддзёўбваць, -аю, -аеш, -ае.

надпіса́ць, -пішу́, -пі́шаш, -пі́ша; -пішы́; -пі́саны; зак., што.

1. Зрабіць на чым-н. надпіс.

Н. канверт.

Н. кнігу.

2. Змясціць надпіс зверху чаго-н. напісанага, намаляванага.

Н. над радком.

|| незак. надпі́сваць, -аю, -аеш, -ае; наз. надпі́сванне, -я, н.

|| наз. надпі́ска, -і, ДМ -пісцы, мн. -і, -сак, ж.