ускла́сці, -ладу́, -ладзе́ш, -ладзе́; -ладзём, -ладзяце́, -ладу́ць; -ла́ў, -ла́ла; -ладзі́; -ла́дзены; зак.
1. каго-што на што. Пакласці на што-н., паверх чаго-н.
У. плуг на калёсы.
2. што на што. Урачыста пакласці.
У. вянок на магілу.
3. што на каго (што). Даручыць што-н. каму-н.
У. адказнасць на каго-н.
◊
Ускласці віну на каго — палічыць вінаватым каго-н.
Ускласці або узваліць на плечы каго, чые, каму — абцяжарыць чым-н. (звычайна працай, клопатамі; разм.).
|| незак. усклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і ускла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
◊
Ускладаць надзеі на каго-што (кніжн.) — чакаць ад каго-, чаго-н. ажыццяўлення сваіх надзей.
|| наз. усклада́нне, -я, н. і ускла́дванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напячы́, -пяку́, -пячэ́ш, -пячэ́; -пячо́м, -печаце́, -пяку́ць; напёк, -пякла́, -кло́; -пячы́; -пе́чаны; зак.
1. чаго. Спячы нейкую колькасць.
Н. пірагоў.
2. што. Моцна нагрэць, перагрэць на сонцы, печы і пад. (разм.).
Н. ногі на пяску.
3. каго-што. Апячы крапівой; наджаліць (пра насякомых; разм.).
|| незак. напяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нарасці́, 1 і 2 ас. не ўжыв., -расце́; наро́с, -расла́, -сло́; зак.
1. Вырасці ў нейкай колькасці.
Нарасло хмызняку.
2. Вырасці на паверхні чаго-н.
На страсе нарасло моху.
3. Сабрацца, павялічыцца (аб працэнтах, грошах і пад.).
Нараслі працэнты за год.
|| незак. нараста́ць, -а́е; наз. нараста́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
насту́пны, -ая, -ае.
1. Які наступае, настае непасрэдна пасля каго-, чаго-н.; бліжэйшы па чарзе.
Н. дзень.
Наступнае спатканне.
2. Які наступіў пазней за чым-н.; ніжэйназваны, ніжэйпрыведзены.
Прапанаваць н. план.
3. у знач. наз. насту́пнае, -ага, н. Тое, аб чым гаворыцца далей; вось што.
А затым адбылося н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нязме́нны, -ая, -ае.
1. Такі, які не змяняецца, не можа быць зменены; пастаянны.
Нязменныя прынцыпы.
2. Заўсёдны, звычайны для каго-, чаго-н.; заўсёды аднолькавы.
Н. капялюш.
3. Такі, якога не зменьваюць.
Н. старшыня.
4. У граматыцы: часціны мовы, якія не маюць форм скланення і спражэння.
|| наз. нязме́ннасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
о́рган, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Частка арганізма, якая мае пэўную будову і спецыяльнае прызначэнне.
О. зроку.
Унутраныя органы.
2. перан., чаго. Сродак, зброя.
Друк — актыўны о. прапаганды.
3. Дзяржаўная ці грамадская ўстанова, арганізацыя.
Мясцовыя органы.
О. аховы здароўя.
4. Друкаванае выданне, што належыць якой-н. установе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пад’е́зд, -у/-а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. -у, гл. пад’ехаць.
2. -а. Месца, па якім пад’язджаюць да чаго-н.
П. да ракі.
3. -а. Уваход у будынак.
Парадны п.
|| прым. пад’язны́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.) і пад’е́зны, -ая, -ае (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падкапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. што. Раскапаць зямлю знізу пад чым-н.
П. слуп.
2. што і чаго. Накапаць, выкапаць у дадатак (разм.).
П. бульбы на вячэру.
|| незак. падко́пваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. падко́п, -у, м., падко́пванне, -я, н. і падко́пка, -і, ДМ -пцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падко́ва, -ы, мн. -ы, -ко́ў, ж.
1. Жалезная тоўстая дугападобная пласціна, якая прыбіваецца да конскага капыта для засцярогі ад пашкоджання і слізгацення.
2. Наогул — усякі прадмет або размяшчэнне чаго-н. у такой форме.
|| памянш. падко́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -ко́вак, ж.
|| прым. падко́ўны, -ая, -ае.
Падкоўнае жалеза.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазасо́ўваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.
1. Засунуць, усунуць куды-н. усё, многае; зачыніць унутр чаго-н. усё, многае (разм.).
П. за пояс сякеры.
П. шуфляды ў стол.
2. Зачыніць на засаўку ўсё, многае (разм.).
П. дзверы.
3. Падзець невядома куды ўсё, многае.
Куды пазасоўвалі мае пальчаткі?
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)