Verbum

мно́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; незак.

1. што. Памнажаць адзін лік на другі.

М. пяць на два.

2. каго-што. Павялічваць у колькасці.

М. багацце краіны.

|| зак. памно́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны.

|| наз. мно́жанне, -я, н. (да 1 знач.) і памнажэ́нне, -я, н.

накі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак., што.

1. Кінуўшы наверх, прыкрыць, накрыць каго-, што-н.

Н. на плечы хустку.

2. Тое, што і набавіць (разм.).

Н. некалькі тысяч.

|| незак. накіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і накі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| прым. накідны́, -а́я, -о́е.

дэманстрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак.

1. Прыняць (прымаць) удзел у масавым шэсці для выказвання сваіх поглядаў.

Д. па вуліцы горада.

2. каго-што. Паказаць (паказваць) наглядным спосабам.

Д. новы кінафільм.

|| зак. таксама прадэманстрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны.

завало́даць, -аю, -аеш, -ае і заўлада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., кім-чым.

1. Узяць каго-, што-н. у поўнае сваё распараджэнне; захапіць.

З. чужой маёмасцю.

2. перан. Прыцягнуць да сябе, падпарадкаваць свайму ўплыву.

З. чыёй-н. увагай.

|| незак. завало́дваць, -аю, -аеш, -ае.

запалане́ць, -ланю́, -ло́ніш, -ло́ніць; -ло́нены; зак.

1. каго-што. Узяць у палон; скарыць, пазбавіць незалежнасці.

З. народ.

З. сэрца дзяўчыны (перан.).

2. што. Заняць, запоўніць сабой якую-н. прастору.

Натоўп запаланіў увесь двор.

Трывога запаланіла ўсё нутро (перан.).

|| незак. запаланя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

затра́ціць, -а́чу, -а́ціш, -а́ціць; -а́чаны; зак., што на каго-што.

Зрасходаваць, патраціць.

З. сродкі на будаўніцтва.

З. многа намаганняў на што-н.

|| незак. затра́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. затра́чванне, -я, н. і затра́та, -ы, ДМ -ра́це, ж.

|| прым. затра́тны, -ая, -ае (спец.).

дагля́дчык, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Той, хто даглядае каго-, што-н., наглядае за кім-, чым-н.

Д. коней.

2. Службовая асоба, якая даглядае дарожныя рэчы, грузы на мытні.

Мытны д.

|| ж. дагля́дчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

|| прым. дагля́дчыцкі, -ая, -ае.

далажы́ць¹, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны; зак.

1. што, аб чым, пра што. Паведаміць каму-н. аб чым-н.

Д. аб ходзе справы.

Д. пра здарэнне.

2. аб кім, пра каго. Паведаміць аб прыходзе наведвальніка.

Далажыце пра мяне дырэктару.

|| незак. дакла́дваць, -аю, -аеш, -ае.

дарысава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; зак., каго-што.

1. Скончыць рысаваць што-н.

Д. партрэт.

2. перан. Закончыць стварэнне вобраза, характару.

Д. вобраз галоўнага героя.

|| незак. дарысо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. дарысо́ўка, -і, ДМ -со́ўцы, ж. і дарысо́ўванне, -я, н.

дражні́ць, дражню́, дра́жніш, дра́жніць; незак.

1. каго (што). Злаваць, наўмысна раздражняць чым-н.

Д. мядзведзя.

2. што. Узбуджаць, выклікаць якія-н. жаданні.

Д. апетыт.

Смачныя стравы дражнілі нос.

3. Паўтараць у смешным выглядзе чые-н. рухі, словы, а таксама называць крыўднай мянушкай.