Verbum

няста́ча, -ы, ж.

1. Адсутнасць каго-, чаго-н. у неабходнай колькасці; недахоп.

Н. рабочых.

2. Выяўленая пры праверцы чаго-н. недастача грашовых, матэрыяльных сродкаў, тавараў і пад.

Пакрыць нястачу тэрмінова.

3. Адсутнасць сродкаў для існавання; беднасць.

Прыціснутыя нястачаю, людзі шукалі пабочных заробкаў.

пага́ны, -ая, -ае.

1. Які нельга есці з прычыны ядавітасці, нечыстаты.

П. грыб.

2. Прызначаны для смецця, нечыстот.

Паганае вядро.

3. Мярзотны, подлы чалавек.

П. чалавек.

П. настрой.

4. Злы, куслівы (пра сабаку).

5. Язычніцкі (уст.).

Паганыя ідалы.

◊

Паганыя вочы (разм.) — шкодныя вочы.

папячы́цель, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Асоба, якая афіцыйна назначаецца для папячыцельства (у 1 знач.).

П. непаўналетняга.

2. У дарэвалюцыйны час: званне кіраўніка некаторых устаноў.

П. вучэбнай акругі.

|| ж. папячы́цельніца, -ы, мн. -ы, -ніц (да 1 знач.).

|| прым. папячы́цельскі, -ая, -ае.

патру́ль, -я́, мн. -і́, -ёў, м.

Невялікая група ад воінскага падраздзялення, міліцыі, ад грамадскай аховы (ці ваеннае судна, самалёт) для нагляду за парадкам, за бяспекай у пэўным раёне.

Баявы п.

П. міліцыі.

Зялёны п. (па ахове лесу).

|| прым. патру́льны, -ая, -ае.

Патрульная служба.

по́ручань, -чня, звычайна мн. -чні, -чняў, м.

1. На трапах, на лесвіцах, на бартах суднаў, пры дзвярах вагонаў — прут, брусок, рэмень, за які трымаюцца рукой пры спуску, пад’ёме.

Трымацца за п.

2. Апора для рук у крэсле, калясцы і пад.

Крэсла з поручнямі.

гла́дкі, -ая, -ае.

1. Роўны, без упадзін і выступаў.

Г. стол.

Гладкая пляцоўка.

2. перан. Просты, лёгкі для разумення (пра мову, верш, думкі і пад.).

Г. стыль.

Лектар гаварыў гладка (прысл.).

3. Сыты, адкормлены (разм.).

Гладкія коні.

Г. пан.

|| наз. гла́дкасць, -і, ж.

грыбо́к, -бка́, мн. -бкі́, -бко́ў, м.

1. гл. грыб.

2. Мікраарганізм, які адносіцца да грыбоў, выклікае захворванне скуры і інш.

3. Збудаванне ў форме грыба для адпачынку, сховы ад сонца, дажджу і пад.

|| прым. грыбко́вы, -ая, -ае (да 2 знач.).

Грыбковыя захворванні.

дэманстрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак.

1. Прыняць (прымаць) удзел у масавым шэсці для выказвання сваіх поглядаў.

Д. па вуліцы горада.

2. каго-што. Паказаць (паказваць) наглядным спосабам.

Д. новы кінафільм.

|| зак. таксама прадэманстрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны.

дэса́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Высадка войск на тэрыторыю праціўніка.

Зрабіць д.

2. Войскі, высаджаныя з караблёў, самалётаў і пад. на тэрыторыю праціўніка для баявых аперацый.

Марскі д.

Паветраны д.

Высадзіць д.

|| прым. дэса́нтны, -ая, -ае.

Дэсантныя войскі.

жгут, -а́, М жгуце́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Эластычная гумавая трубка, бінт або іншы прадмет для перавязвання канечнасці, каб спыніць кровацячэнне.

Налажыць ж.

2. Туга скручаны кавалак тканіны, пучок саломы і пад.

Саламяны ж.

|| памянш. жгу́цік, -а, мн. -і, -аў, м.