Лёскат ’трасканіна, траскатня, балбатня’ (Гарэц., ТСБМ) — кантамінаванае ўтварэнне з ляск і лоскат (гл.). Апошняе — з прасл. loskotь. Усе адносяцца да тыпу гукапераймальных. Бел. лёскат тэрытарыяльна знаходзіцца ў дадатковым размеркаванні з рус. зах., паўдн. лёскать ’біць, утвараць моцныя гукі, ляскаць пугай’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
цэнтралі́зм
(фр. centralisme, ад лац. centralis = які знаходзіцца ў сярэдзіне)
сістэма кіравання, пры якой мясцовыя ўстановы, органы падпарадкаваны цэнтральнай уладзе, цэнтру.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
дэмаралізава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад дэмаралізаваць.
2. у знач. прым. Які знаходзіцца ў стане ўпадку, дэмаралізацыі. Дэмаралізаваная армія. □ Слова «партызаны» лунала над усім гэтым натоўпам напалоханых, дэмаралізаваных людзей. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зме́сціва, ‑а, н.
Тое, што змяшчаецца, знаходзіцца дзе‑н. Змесціва клеткі. □ Сумачку-чамаданчык .. [Вера] увесь час круціла ў руках, «кантуючы», і ўсё змесціва яе з шумам перакочвалася з аднаго канца ў другі. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
камендату́ра, ‑ы, ж.
Установа, якую ўзначальвае камендант (у 1, 2 знач.), а таксама памяшканне, у якім знаходзіцца такая ўстанова. На доме.. з явілася шыльда з кароткім, але гучным надпісам «Мясцовая камендатура». Лынькоў.
[Ад ням. Kommandantur.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
медыя́на, ‑ы, ж.
1. У геаметрыі — прамая лінія, якая злучае вяршыню вугла трохвугольніка з сярэдзінай процілеглай стараны.
2. У статыстыцы — велічыня, што знаходзіцца ўсярэдзіне рада велічынь, размешчаных па ўзрастаючай або сыходнай лініі.
[Ад лац. mediana — сярэдняя.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надво́блачны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца над воблакам, над воблакамі. Надвоблачная прастора. □ «Вось хутка і я буду лётчыкам, — з задавальненнем падумаў .. [Павел], — вазьму штурвал самалёта ў свае рукі і паімчуся ў надвоблачную даль». Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надзе́мны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца над паверхняй зямлі або на паверхні зямлі; проціл. падземны. Надземныя збудаванні. □ Вецер гнаў з-пад мора цёмныя, рэдкія воблакі, кружыў іх і раскідваў у надземных прасторах. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўсярэ́дні, ‑яя, ‑яе.
1. Які займае прамежкавае становішча паміж лёгкім і сярэднім (пра вагавую катэгорыю ў спорце).
2. Які знаходзіцца паміж крайнім і цэнтральным ігракамі нападзення ў футбольнай, хакейнай і пад. камандзе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыдво́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца на службе пры двары манарха. Прыдворная знаць. Прыдворны паэт.
2. у знач. наз. прыдво́рны, ‑ага, м.; прыдво́рная, ‑ай, ж. Асоба, якая ўваходзіць у штат двара манарха.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)