Verbum

падра́д¹, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Дагавор аб выкананні адным бокам пэўнай работы па заказе другога боку, а таксама работа, што выконваецца паводле гэтага дагавору.

П. на пабудову школы.

Брыгадны п. (які заключаецца брыгадай рабочых непасрэдна з упраўленнем або трэстам).

|| прым. падра́дны, -ая, -ае.

Падрадная арганізацыя.

Падрадныя работы.

панчо́хі, -чо́х, адз. панчо́ха, -і, ДМ -чо́се, ж.

Выраб машыннага або ручнога вязання, які надзяваецца на ногі і заходзіць за калені.

Капронавыя п.

Конь у панчохах (перан.: з белай, светлай поўсцю на ніжніх частках ног; спец.).

|| памянш. панчо́шкі, -шак, адз. панчо́шка, -і, ДМ -шцы, ж.

|| прым. панчо́шны, -ая, -ае.

паро́дыя, -і, мн. -і, -дый, ж.

1. Твор, сатырычны або камічна падроблены пад іншы твор.

П. на апавяданне.

2. перан. Насмешка, здзек са знешняга, няўдалага пераймання чаго-н., скажонага падабенства да чаго-н.

Не абутак, а адна п.

|| прым. парады́йны, -ая, -ае і парады́чны, -ая, -ае.

Парадыйны жанр.

Парадычны прыём.

пастано́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

1. гл. ставіць.

2. Становішча, манера трымаць якую-н. частку цела.

Правільная п. ног.

3. Спосаб рабіць што-н., арганізацыя чаго-н.

П. музычнай адукацыі ў школах.

4. Р мн. -но́вак. Тое, што і спектакль.

Тэатральная п.

|| прым. пастано́вачны, -ая, -ае (да 4 знач.).

пе́на, -ы, ж.

1. Пузырыстая маса, якая ўтвараецца на паверхні некаторых вадкасцей.

Марская п.

Мыльная п.

Зняць пену з супу.

2. Густая белаватая з пузыркамі сліна, якая выступае на губах пры некаторых хваробах, моцным хваляванні.

З пенай на губах гаварыць (таксама перан.; у гневе, раз’юшанасці; разм., неадабр.).

|| прым. пе́нны, -ая, -ае.

пераплёт, -у, М -лёце, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. пераплесці.

2. Цвёрдая вокладка, у якую, пераплятаючы, устаўляюць кнігу, сшытак і пад.

Скураны п.

3. Рама, рашотка, агароджа з перакрыжаваных перакладзін.

Аконны п.

4. перан. Складанае, цяжкае становішча.

Трапіць у п.

|| прым. пераплётны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

піра́т, -а, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Марскі разбойнік.

2. перан. Пра варожых лётчыкаў, якія робяць налёты на мірныя гарады і вёскі.

3. Пра ўгоншчыкаў самалётаў.

Паветраныя піраты.

4. перан. Пра таго, хто выкарыстоўвае што-н. з парушэннем аўтарскіх правоў.

|| прым. піра́цкі, -ая, -ае.

Пірацкая копія камп’ютарнай праграмы.

платфо́рма, -ы, мн. -ы, -фо́рм, ж.

1. Памост, пляцоўка, у прыватнасці, на чыгуначных станцыях для пасадкі, пагрузкі.

Поезд адыходзіць ад трэцяй платформы.

2. Невялікая чыгуначная станцыя.

3. Таварны вагон з невысокімі бартамі без даху.

4. Палітычная праграма партыі, апазіцыі (кніжн.).

Выбарчая п. партыі.

|| прым. платфо́рменны, -ая, -ае (да 1 знач.).

по́ўдзень¹, -дня, м.

1. Адзін з чатырох напрамкаў свету, супрацьлеглы поўначы.

Вецер з поўдня.

Вокны выходзяць на п.

2. Мясцовасць, размешчаная ў гэтым напрамку.

На поўдні Беларусі.

3. Мясцовасць з цёплым, гарачым кліматам, цёплыя краі.

Жыхары поўдня.

Адпачываць на поўдні.

|| прым. паўднёвы, -ая, -ае.

П. полюс.

П. тэмперамент (уласцівы жыхарам поўдня).

гной, гно́ю, М гнаі, м.

1. Перапрэлая сумесь памёту і подсцілу свойскай жывёлы, якая ўжыв. для ўгнаення глебы.

Конскі г.

Вывесці г. з хлява.

2. Вадкасць жоўтага або шэрага колеру з непрыемным пахам як прадукт гніення, запалення тканак жывога арганізма.

|| прым. гнаявы́, -а́я, -о́е і гно́йны, -ая, -ае (да 2 знач.).