Verbum

падко́ва, -ы, мн. -ы, -ко́ў, ж.

1. Жалезная тоўстая дугападобная пласціна, якая прыбіваецца да конскага капыта для засцярогі ад пашкоджання і слізгацення.

2. Наогул — усякі прадмет або размяшчэнне чаго-н. у такой форме.

|| памянш. падко́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -ко́вак, ж.

|| прым. падко́ўны, -ая, -ае.

Падкоўнае жалеза.

пазасо́ўваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Засунуць, усунуць куды-н. усё, многае; зачыніць унутр чаго-н. усё, многае (разм.).

П. за пояс сякеры.

П. шуфляды ў стол.

2. Зачыніць на засаўку ўсё, многае (разм.).

П. дзверы.

3. Падзець невядома куды ўсё, многае.

Куды пазасоўвалі мае пальчаткі?

пазастаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.

1. што. Заняць паверхню чаго-н. нейкай колькасцю якіх-н. прадметаў.

П. пакоі мэбляй.

2. каго-што. Закрыць, загарадзіць усё, многае ці ўсіх, многіх чым-н. пастаўленым.

П. дзверы шафамі.

3. што. Паставіць усё, многае за што-н.

П. кнігі за шкло.

пралажы́ць, -ажу́, -о́жыш, -о́жыць; -о́жаны; зак., што.

Тое, што і пракласці.

П. дарогу праз лес.

◊

Пралажыць (пракласці) сабе дарогу — пераадольваючы цяжкасці, дасягнуць чаго-н.

|| незак. праклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і пракла́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. праклада́нне, -я, н., пракла́дванне, -я, н. і пракла́дка, -і, ДМ -дцы, ж.

прачы́сціць, -ы́шчу, -ы́сціш, -ы́сціць; -ы́шчаны; зак., што.

1. Вычысціць унутранасць чаго-н.

П. канал ствала.

П. лес.

2. Правесці некаторы час, ачышчаючы што-н.

|| незак. прачышча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).

|| наз. прачы́стка, -і, ДМ -тцы, ж. (да 1 знач.) і прачышчэ́нне, -я, н. (да 1 знач.).

прыкупі́ць, -уплю́, -у́піш, -у́піць; -у́плены; зак.

1. каго-што і каго-чаго. Купіць дадаткова.

П. бульбы.

2. У некаторых картачных гульнях: атрымаць у прыкупе.

П. дзясятку і даму.

|| незак. прыкупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і прыку́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прыку́пка, -і, ДМ -пцы, ж. і прыку́пліванне, -я, н.

прыце́рці, прытру́, прытрэ́ш, прытрэ́; прытро́м, прытраце́, прытру́ць; прыцёр, -це́рла; прытры́, -цёрты; зак., што.

Трэннем, шліфоўкай шчыльна прыгладзіць, далучыць да чаго-н.

П. шкляны корак да графіна.

|| незак. прыціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прыціра́нне, -я, н. і прыці́рка, -і, ДМ -рцы, ж.

|| прым. прыці́рачны, -ая, -ае.

П. станок.

даві́цца, даўлю́ся, да́вішся, да́віцца; незак., чым.

1. Задыхацца ад чаго-н., што засела ў горле, або прыступу кашлю, смеху і пад.

Д. косткай.

2. перан. Харчавацца чым-н., што прыелася, абрыдла.

Д. бульбай.

|| зак. удаві́цца, удаўлю́ся, уда́вішся, уда́віцца (да 1 знач.) і падаві́цца, -даўлю́ся, -да́вішся, -да́віцца (да 1 знач.).

да́ўнасць, -і, ж.

1. Аддаленасць у часе якой-н. падзеі.

Справа гэта мае вялікую д.

2. Працягласць існавання чаго-н.

Д. нашага сяброўства.

3. Тэрмін, на працягу якога могуць быць заяўлены якія-н. патрабаванні або пасля якога набываецца або траціцца якое-н. права (спец.).

Іскавая д.

Тэрмін даўнасці мінуў.

ду́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

1. Народны духавы музычны інструмент з трыснягу або з дрэва ў выглядзе трубкі з дзірачкамі.

Даносіліся пералівы дудкі.

2. Круглае, звычайна пустое ўнутры сцябло чаго-н. (разм.).

Дудкі чароту.

|| памянш. ду́дачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.