Verbum

ко́лас, -а, мн. каласы́, каласо́ў, м.

1. Суквецце злакаў і некаторых іншых раслін, у якіх кветкі размяшчаюцца ўздоўж канца сцябла.

Каласы пшаніцы.

2. Суквецце з пладамі, насеннем гэтых раслін.

Спелы к. жытнёвы.

|| памянш. каласо́к, -ска́, мн. -скі́, -ско́ў, м.

|| прым. каласавы́, -а́я, -о́е.

Каласавыя культуры.

Уборка каласавых (наз.).

акія́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Усё воднае покрыва Зямлі або яго частка паміж мацерыкамі.

Паўночны Ледавіты а.

2. перан. Што-н. неабсяжнае, неабдымнае, нязмерная маса чаго-н.

○

Паветраны акіян — пра атмасферу, паветраную прастору.

|| прым. акія́нскі, -ая, -ае і (спец.) акіяні́чны, -ая, -ае.

Акіянскі флот.

Акіянічнае рыбалоўства.

алфаві́т, -а, М -віце, мн. -ы, -аў, м.

1. Сукупнасць літар дадзенай сістэмы пісьма, размешчаных ва ўстаноўленым парадку.

Беларускі а.

2. Парадак літар, прыняты ў азбуцы.

Напісаць прозвішчы супрацоўнікаў паводле алфавіта.

3. чаго. Указальнік, пералік чаго-н. па парадку літар азбукі.

А. уласных імён.

|| прым. алфаві́тны, -ая, -ае.

альбо́м, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Сшытак або кніга з чыстымі лістамі для малюнкаў, фатаграфій, якіх-н. калекцый і пад.

Сямейны а.

А. для марак.

2. Кніжнае выданне з рэпрадукцыямі карцін, малюнкаў, фатаграфій і пад., іх тэматычны збор.

А. з краявідамі Полаччыны.

Архітэктурны а.

|| прым. альбо́мны, -ая, -ае.

амфі́бія, -і, мн. -і, -бій, ж.

1. Земнаводная жывёліна, лічынкі якой дыхаюць жабрамі, а дарослыя асобіны — лёгкімі.

Трытоны — гэта амфібіі.

2. Земнаводная расліна.

3. Самалёт для ўзлёту і пасадкі на вадзе і на сушы, а таксама танк, аўтамабіль для руху па сушы і па вадзе.

|| прым. амфі́бійны, -ая, -ае.

апра́ва, -ы, мн. -ы, -ра́ў, ж.

1. Тое, у што ўстаўляецца што-н., аздоба чаго-н., рамка.

Люстэрка ў бляшанай аправе.

Акуляры ў дарагой аправе.

2. перан. Тое, што акружае як рамка.

Возера ў аправе кучаравых кустоў.

3. Металічнае пакрыццё абразоў як аздоба.

А. абраза.

|| прым. апра́вачны, -ая,-ае.

аптэ́ка, -і, ДМ -тэ́цы, мн. -і, -тэ́к, ж.

Установа, дзе па рэцэптах урачоў робяцца і адпускаюцца лякарствы, а таксама прадаюцца гатовыя лякарствы, санітарна-гігіенічныя, касметычныя і інш. прадметы.

◊

Як у аптэцы (разм., жарт.) — вельмі дакладна.

|| прым. аптэ́карскі, -ая, -ае і аптэ́чны, -ая, -ае.

Аптэкарскія тавары.

Аптэчная шафа.

балага́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Часовае лёгкае збудаванне з дошак для тэатральных, цыркавых паказаў, для гандлёвых патрэб, жылля і пад. (уст.).

2. Старадаўні народны вандроўны тэатр; тэатральнае відовішча камічнага характару з прымітыўным сцэнічным афармленнем.

3. перан. Пра што-н. несур’ёзнае, шумнае, бязладнае (разм.).

|| прым. балага́нны, -ая, -ае.

балаці́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны і балатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак., каго-што.

Выбраць (выбіраць) каго-н. галасаваннем шляхам падачы бюлетэняў або ставіць што-н. на галасаванне.

Б. прапанову.

|| наз. балаці́раванне, -я, н. і балатава́нне, -я, н.

|| прым. балаціро́вачны, -ая, -ае.

Б. бюлетэнь.

бало́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Спецыяльная пасудзіна для вадкасцей ці газаў.

Газавы б.

2. Гумавая аўтамабільная або іншая камера, якая напаўняецца паветрам.

Залатаны б.

3. Абалонка аэрастата, дырыжабля, якая напаўняецца газам (спец.).

|| памянш. бало́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).

|| прым. бало́нны, -ая, -ае.