усё...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню займенніку «усё» і паказвае, што дзеянне і ўласцівасць, выражаныя другой часткай слова, пашыраюцца на ўсё, напрыклад: усепаглынальны, усёдаравальны, усёзнішчальны, усёахопны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

формаўтвара́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да формаўтварэння, звязаны з ім. Формаўтваральны працэс. Формаўтваральны суфікс. □ Часам яркі вобраз ствараецца ў выніку змянення граматычнай формы слова, пашырэння яго формаўтваральных мажлівасцей. Рагойша.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чаля́днік, ‑а, м.

Уст. Рамеснік у цэхавага майстра ў феадальных гарадах Беларусі, Літвы, Польшчы. Раней у рамястве наёмным работнікам (але толькі ў цэхавым сэнсе гэтага слова) быў адзін чаляднік. Алексютовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Nescit vox missa reverti (Horatius)

Прамоўленае слова нельга вярнуць.

Сказанное слово нельзя вернуть.

Гл.: Considera...

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

prägen

vt

1) чака́ніць

Gold zu Münzen ~ — чака́ніць залаты́я мане́ты

ein Wort ~ — даць тра́пнае азначэ́нне сло́ва, сказа́ць тра́пнае сло́ва

etw. ins Gedächtnis ~ — мо́цна запо́мніць што-н.

2) штампава́ць; наклёпваць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

абракада́бра

(п.-лац. abracadabra)

1) магічная формула, таямнічае слова, якому прыпісвалася цудадзейная сіла;

2) бяссэнсавы, незразумелы набор слоў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ана́фара

(гр. anaphora)

стылістычны прыём, звязаны з паўтарэннем слова або гуку ў пачатку некалькіх вершаваных радкоў (параўн. эпіфара).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эўфемі́зм

(гр. euphemismos, ад eu = добра + phemi = гавару)

слова або выраз, якім замяняюць непажаданы, грубы або непрыстойны выраз.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ві́ра

(іт. vira = паварочвай)

каманднае слова са значэннем «падымай уверх!», уласцівае мове партовых грузчыкаў, будаўнікоў (проціл. майна).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ма́йна

(іт. maina = апускай)

каманднае слова са значэннем «апускай уніз!», уласцівае мове партовых грузчыкаў, будаўнікоў (проціл. віра).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)