шпур, ‑а, м.

1. Прасвідраваны ў горным масіве цыліндрычны канал, у які закладваецца зарад выбуховага рэчыва для ўзрыву горнай пароды. Стукаў-пастукваў [дзядок] ад рання да мораку, Выдзеўбаў шнур і засыпаў туды Ладны зарад самаробнага пораху. Лужанін.

2. У металургіі — адтуліна ў горне шахтавай печы, праз якую выпускаюць прадукты плаўлення.

[Ням. Spur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ана́ліз

(гр. analysis = раскладанне)

1) навуковае даследаванне шляхам расчлянення цэлага на састаўныя часткі (параўн. сінтэз 1);

2) вызначэнне саставу рэчыва (напр. а. крыві).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

КУМУЛЯТЫЎНЫ ЭФЕ́КТ, кумуляцыя (ад лац. cumulatio збіранне),

канцэнтрацыя дзеяння выбуху ў адным пэўным напрамку. Дасягаецца стварэннем у зарадах выбуховых рэчываў канічнай, сферычнай або інш. кумулятыўнай выемкі, накіраванай у бок аб’екта паражэння.

К.э. значна павялічваецца пры пакрыцці (абліцоўцы) выемкі метал. абалонкай. Пры ініцыіраванні выбуху паток прадуктаў дэтанацыі ўтварае высокаскарасны (да 10—15 км/с) кумулятыўны струмень, у якім ціск, шчыльнасць рэчыва і энергія значна вышэйшыя, чым у звычайных зарадаў. Гэта забяспечвае накіраванасць выбуху і высокую прабіўную сілу кумулятыўнага струменя. Выкарыстоўваецца ў выбуховай справе (у дэтанатарах, прасаваных аманітах, адкрытых зарадах) і ваен. справе — у кумулятыўных боепрыпасах (артыл. снарадах, мінах, авіяц. бомбах, баявых частках ракет і інш.), прызначаных пераважна для паражэння браніраваных цэлей і абарончых збудаванняў.

Схема зарада для стварэння кумулятыўнага эфекту 1 — металічная абліцоўка кумулятыўнай выемкі; 2 — выбуховае рэчыва; 3 — дэтанатар; 4 — прадукты выбуху; 5 — фронт дэтанацыйнай хвалі; 6 — кумулятыўны струмень.

т. 9, с. 20

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

сэ́пія

(лац. sepia, ад гр. sepia)

1) марскі драпежны галаваногі малюск атрада дэкаподаў, які выдзяляе карычневае фарбуючае фарбавальнае рэчыва; каракаціца;

2) карычневая фарба з рэчыва, выдзеленага гэтым малюскам, а таксама малюнак, зроблены такой фарбай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

адсарбе́нт

(ад лац. ad = да, пры + sorbens, -ntis = які паглынае)

рэчыва, здольнае да адсорбцыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

азі́д

(ад азот + гр. eidos = выгляд)

соль азоціставадароднай кіслаты; выкарыстоўваецца пераважна як выбуховае рэчыва.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

амідо́л

(ад аміды + -ол)

арганічнае злучэнне, бясколернае крышталічнае рэчыва; выкарыстоўваецца як праявіцель у фатаграфіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гексахлара́н

(ад гекса- + хлор)

арганічнае рэчыва, моцны яд для знішчэння насякомых — шкоднікаў сельскагаспадарчых культур.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

геліятрапі́н

(ад геліятроп)

арганічнае злучэнне, бясколернае крышталічнае рэчыва з пахам геліятропа; выкарыстоўваецца ў парфумерыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гіпасульфі́т

(ад гіпа- + сульфіт)

тыясульфат натрыю, бясколернае рэчыва; выкарыстоўваецца ў фатаграфіі, тэкстыльнай прамысловасці, медыцыне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)