бзы́каць, ‑ае; незак.

Разм. Утвараць крыламі спецыфічны гук (пра некаторых насякомых). Заклапочана гулі чмялі, бзыкалі авадні і мухі. Сачанка. // Пра падобныя гукі, якія ўтвараюцца пры палёце куль, пра гук верацяна, круцёлкі і пад. Над хлопцамі паблізу бзыкалі кулі. Мележ. Пад роўнае сынава чытанне бзыкала звонка ў руках у Агапы лёгкае верацяно. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

учыта́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Паглыбіцца ў чытанне, унікнуць у змест, сэнс напісанага. Дастала [Ганна] газету з сумкі, але ўчытацца не паспела: пачула знаёмую назву — Есяновікі... Аж сэрца замерла.. Хто тут яе зямляк. Лось. Учытаўся я [у кніжку баек Кандрата Крапівы] і ўсцешыўся вялікім адкрыццём: ага, можна пісаць пра ўсё, што адбываецца ў жыцці людзей, у жыцці вёскі. Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лекто́рый

(с.-лац. lectorium)

1) арганізацыя, якая наладжвае чытанне публічных лекцый, 2) цыкл лекцый, аб’яднаных тэматычна ці прызначаных для пэўнага кола слухачоў;

3) памяшканне для чытання публічных лекцый.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Газе́та. Рус. газе́та, укр. газе́та, польск. gazeta і г. д. Запазычанне з зах.-еўрап. моў. Першакрыніцай слова з’яўляецца іт. gazzetta ’тс’ (гэта назва ўтворана ад gazzetta ’дробная манета’: «плата за чытанне зводу навін, газета»). Рус. газета запазычана з франц. мовы (Шанскі 1, Г, 9). Бел. газета запазычанне з рус. мовы. Але бел. дыял. газэ́та (Шат., Бяльк., Сцяшк., Касп., Яруш., Мядзв.) узята непасрэдна з польск. мовы (таксама Слаўскі, 1, 264; ён лічыць, што паланізмам з’яўляецца і ўкр. газе́та). Гл. яшчэ Фасмер, 1, 382. Іншыя этымалогіі, што прапанаваліся рознымі даследчыкамі, гл. у Шанскага (там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ахве́с (аргат.) ’бог, абраз’ (Рам.), вядома таксама ў формах ахвэс, яхвес, охвіс, охвесь, ахвесь, хвесь і фес у сацыяльных дыялектах на тэрыторыі Беларусі, Украіны і Польшчы, параўн. Бандалетаў, Бел.-укр. ізал., 101. Згодна з Арапавым (Этимология, 1964, 125 і наст.), запазычана з мовы ідыш, дзе ад ст.-яўр. Jahveh, што ўяўляе традыцыйнае чытанне найбольш ужывальнага імені іудзейскага бога IHWH; ад ахвес адна з назваў тайных моў — ахвесніцкая, параўн. польск. język ochweśnicki, а таксама, магчыма, назва гандляроў-разносчыкаў у Расіі офени. Адносна апошняй гл. Фасмер, 3, 174; Кіпарскі, ВЯ, 1956, 5, 135. Інакш Раманаў, 9, 5 (з грэчаскай), Бандалетаў, ЭИРЯ, 7, 1972, 38.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

оглаше́ние

1. апавяшчэ́нне, -ння ср., абвяшчэ́нне, -ння ср.; аб’яўле́нне, -ння ср., чыта́нне ўго́лас;

2. уст. выдава́нне, -ння ср.; распаўсю́джанне, -ння ср., распаўсю́джванне, -ння ср.; см. оглаша́ть​ 1, 2.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бе́глы в разн. знач. бе́глый;

~лае чыта́нне — бе́глое чте́ние;

б. по́зірк — бе́глый взгляд;

б. агля́д — бе́глый обзо́р;

○ б. аго́нь — воен. бе́глый ого́нь;

~лая гало́сная — грам. бе́глая гла́сная;

б. селяні́н — ист. бе́глый крестья́нин

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

zagłębić się

зак. паглыбіцца; пагрузіцца;

zagłębić się w wodę — пагрузіцца ў ваду;

zagłębić się w lekturze — паглыбіцца ў чытанне

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

БОГАСЛУЖЭ́ННЕ,

сукупнасць культавых абрадаў, дзеянняў, цырымоній, звязаных з сістэмай рэліг. уяўленняў і прызначаных у эмацыянальна-вобразнай форме ўзнаўляць той ці іншы аспект веравызнання. Праводзіцца свяшчэннаслужыцелем пры актыўным удзеле вернікаў гал. чынам у храме па здаўна распрацаваным рытуале. У розных рэліг. сістэмах агульнае для ўсіх богаслужэнняў — наяўнасць магічнага элемента. Хрысц. богаслужэнне ўключае малітвы, песнапенні, паклоны, прыкладванне да абразоў і крыжа, акрапленне вадой, запальванне лампадаў і свечак, чытанне святых тэкстаў і інш. Богаслужэнне цесна пераплецена з нац., сямейна-бытавымі традыцыямі і звычаямі і ўспрымаецца вернікамі як непасрэдныя зносіны з Богам.

т. 3, с. 201

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ува́жлівы

1. внима́тельный;

у. слуха́ч — внима́тельный слу́шатель;

~вае чыта́нне — внима́тельное чте́ние;

2. (сосредоточенный) внима́тельный; при́стальный;

у. по́зірк — внима́тельный (при́стальный) взгляд;

3. внима́тельный; забо́тливый;

у. гаспада́р — внима́тельный (забо́тливый) хозя́ин;

4. (веский, основательный) уважи́тельный;

~вая прычы́на — уважи́тельная причи́на

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)