Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
залаві́ць, ‑лаўлю, ‑ловіш, ‑ловіць; зак.
Абл.
1.каго-што. Злавіць, захапіць. [Ганна:] Дык ты, Зоська, глядзі, асцерагайся. Чорт яму.. верыў, гатоў яшчэ залазіць дзе адну, ды...Крапіва.
2. Атрымаць (удар). [Мікіта:] Вой! вой! вой! Залавіў па пальцы!Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Téufel
m -s, - чорт, д’я́бал
kléiner ~ — чарцяня́
ármer ~ — небара́ка, бяда́к
pfúi ~! — цьфу, згінь ты!
weiß der ~, was…! — чорт ве́дае, што…!
◊ den ~ an die Wand málen — малява́ць ро́зныя жа́хі
sein gánzes Geld ist zum ~ gegángen — усё яго́ бага́цце пайшло́ да д’я́бла [пайшло́ пра́хам]
hol's der ~! — каб яго́ [яе́, іх і г.д.] чорт узяў
mag er sich zum ~ schéren! — чорт яго́ бяры́
zum ~! — груб. да д’я́бла!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
расфуфы́раны, ‑ая, ‑ае.
Разм.іран. Занадта пышна і без густу адзеты. На Васілёва вяселле [Святлана] прыязджала, як краля — расфуфыраная, у моднай сукенцы.Даніленка.— Які ён з сябе? — Расфуфыраны такі хлюст. Толькі твар нібы на ім чорт гарох малаціў.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ла́дан, -ну м. ла́дан;
◊ ды́хаць на л. — дыша́ть на ла́дан;
бая́цца як чорт ла́дану — боя́ться как чёрт ла́дана
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
czort
м.чорт; дябал;
ki czort? — хто такі?; што за тып?
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Нядо́брае ’нечысць, нячысцікі’ (Мат. Гом.), параўн. укр.недобрий ’чорт’. Табуізаваная назва, створаная з мэтай засцярогі; параўн. нячы́сты ’тс’. Сюды ж нядо́брыцца ’нездаровіцца, нядужыцца’ (жлоб., Жыв. сл.). Гл. добры, параўн. у прамым значэнні нядо́бра ’няўдобіца’ (Сл. ЦРБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
малева́тьнесов., разг. малява́ць;
◊
не так стра́шен чёрт, как его́ малю́ютпосл. не такі́ стра́шны чорт, як яго́ малю́юць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сліня́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Такі, у якога з рота цячэ сліна. Слінявае дзіця.// Пакрыты слінай, мокры ад сліны. Слінявыя губы. Слінявы рот./угруб., лаянк.выразах. Ганна гнеўна рванулася, з усяе сілы кулаком таўханула яго [незнаёмага] ў грудзі. — Адыдзі, чорт слінявы!Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Каду́к ’чорт, д’ябал’ (БРС, ТСБМ; слонім., Арх. Бяльк.; пін., Булг.; чач., Жыв. сл.; драг., З нар. сл.; чаш., сен., Касп.; КЭС, лаг.; Мат. Гом.; ст.-дар., Нар. сл.; Нас., Нас. Сб. посл., Некр., Нік. Напаў., Нік., Няч., Рам., Сцяшк., Федар., Шат.), ’лясун’ (Мат. Гом.), ’няшчасны выпадак’ (Нас.), у выразах: а кадук яго ведае (Бір. Дзярж.), кадук яго вазьмі (Сержп. Грам.), кадук не бярэ (Янк. БФ). Нікіфароўскі (Няч.) адзначае: «…от першабытных у свеце злачынцаў уцалелі некаторыя асобіны, рассеяныя па зямлі — гэта кадукі». Там жа, 45–46: «…кадук падобны здалёк на капу сена, ворах моху». Раманаў (Рам. 8) удакладняе, што кадук — «разнавіднасць чорта, які жыве ў старых гмахах, вадзяных млынах і г. д.». Укр.кадук, паводле Грынчэнкі, ’род хваробы’ і ’д’ябал, чорт’. Рус.уладз., смал.кадук ’падучка’, росл., смал. ’д’ябал, чорт’, зах.-бран. ’лаянка’. Запазычана з польск.kaduk (такія ж і іншыя значэнні), дзе ў помніках сустракаецца з XVI ст. Значэнне ’падучка’ вядома ў гаворках; літар. толькі выраз do kaduka ’да д’ябла’. Слаўскі (2, 17) лічыць, што значэнне ’чорт, д’ябал’ з’явілася ў XVIII ст. на базе ’хвароба’. Як аргумент прыводзіцца спасылка на паралельнае ўжыванне choroba і kaduk, kat, diabeł у праклёнах. Крыніцай польск. слова з’яўляецца лац.cadūcus ’хворы па падучку і інш.’