е́нчыць, -чу, -чыш, -чыць; незак.
1. Жаласна стагнаць ад болю, пакуты і пад.
Хлопчык енчыў на ложку.
2. перан. Назойліва, надакучліва прасіць аб чым-н. (разм.).
|| зак. вы́енчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны (да 2 знач.).
|| наз. е́нчанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
суро́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., каго-што і без дап. (разм.).
1. У народных павер’ях: прынесці няшчасце, хваробу і пад. каму-н. нядобрым вокам.
2. Пахвальбой, прадказваннямі пашкодзіць каму-, чаму-н.
Не хвалі сына, а то можна с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тлума́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; незак.
1. што. Раскрываць сэнс, сутнасць чаго-н.
Т. пастанову.
Т. слова.
2. што каму і без дап. Асвятляць якое-н. пытанне, даваць зразумець сэнс чаго-н.
Т. рашэнне задачы.
|| наз. тлумачэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апаля́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., каго-што.
Зрабіць падобным на палякаў па мове, звычаях і пад., прымусіць засвоіць культуру паляка.
|| незак. апаля́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. апаля́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца; незак. апаля́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. апаля́чанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́ключыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.
1. каго (што). Вывесці са складу чаго-н.
В. з брыгады.
В. са спісаў.
2. што. Спыніць дзеянне чаго-н. шляхам адключэння ці выключэння.
В. радыёпрыёмнік.
В. ток.
|| незак. выключа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. выключэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́лічыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., што.
1. Падлічыўшы, вызначыць.
В. памер даходаў.
В. кошт будоўлі.
2. Утрымаць пры расплаце.
В. запазычанасць.
|| незак. выліча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і вылі́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. вылічэ́нне, -я, н. і вы́лік, -у, м. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́ручыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.
1. каго (што). Памагчы каму-н. у цяжкіх абставінах.
В. з бяды.
В. сябра.
2. што. Утаргаваць.
В. грошы за тавар.
|| незак. выруча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. вы́ручка, -і, ДМ -чцы, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зазна́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.
1. што. Паставіць знак, памеціць пэўным чынам.
З. патрэбнае месца ў лесе.
2. без дап. або са злуч. «што». Сказаць што-н., уставіць у размову. «Сёння будзе добрае надвор’е», — зазначыў сусед.
|| незак. зазнача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
БАРА́БІНСКАЯ НІЗІ́НА, Барабінскі стэп,
Бараба, на Пд Зах. Сібіры, пераважна ў Новасібірскай вобласці Расійскай Федэрацыі, у міжрэччы Іртыша і Обі. Пл. каля 117 тыс. км². На Пд пераходзіць у Кулундзінскую раўніну. Паверхня — хвалістая раўніна (выш. да 150 м) з паралельнымі высокімі грывамі (асабліва на Пд). На грывах лугавыя стэпы, разнатраўныя лугі і бярозавыя гаі (калкі) на чарназёмах, саланцах і шэрых лясных глебах; у паніжэннях паміж імі — больш за 2000 прэсных і салёных азёраў (найб. Чаны, Тандава, Сартлан), сфагнавыя балоты, саланчаковыя лугі.
т. 2, с. 286
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
вы́вучыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.
1. гл. вучыць.
2. што. Вучачы, засвоіць; развучыць.
В. замежную мову.
В. песню.
3. што. Навукова даследаваць, пазнаць.
В. прычыны засухі.
В. старажытную архітэктуру.
4. што. Уважліва назіраючы, азнаёміцца, зразумець.
В. абстаноўку.
|| незак. вывуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і выву́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. вы́вучка, -і, ДМ -чцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)