In tuum ipsius sinum inspice

Паглядзі на самога сябе.

Погляди на самого себя.

бел. Іншых не судзі, на сябе паглядзі. Не бачыць сава, якая сама. Не глядзі чужога проса, а свайго носа.

рус. Ахал бы дядя, на себя глядя. Поглядел бы ты в воду на свою уроду. Оглянись, коза, на свои рога. Других не суди, на себя погляди. Посмотри, сова, сама какова.

фр. Ne vous en prenez pas au miroir si vous avez la gueule de travers (Не вините зеркало, если рот/рожа кривой/-ая).

англ. He who laughs at crooked men should need walk very straight (Кто смеётся над кривым, должен ходить очень ровно).

нем. Mach dem Spiegel keine Vorwürfe, wenn er eine schiefe Fratze zeigt (Не делай упрёков зеркалу, если оно показывает кривую рожу).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Fortuna quo se, eodem et inclinat favor

Дзе шчасце, там і поспех.

Где счастье, там и успех.

бел. Шчасліваму шчасце. Са шчасцем добра і ў грыбы пайсці.

рус. Счастливому по грибы ходить. Со счастьем на клад на бредёшь, без счастья и гриба не найдёшь. Кому есть талан, тот будет атаман. Кому поживётся, у того петух несётся.

фр. Avoir un bonheur insolent (Неслыханно везти). Bien danse à qui la fortune chante (Хорошо танцует тот, кому счастье поёт).

англ. He dances well to whom fortune pipes (Хорошо танцует тот, кому аккомпанирует счастье).

нем. Wer’s Glück hat, dem fliegen die Enten gebraten ins Maul (Кто счастлив, тому в рот летят жареные утки). Wer’s Glück hat, dem legt der Hahn Eier (Кто счастлив, тому петух несёт яйца).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

сума́ уст. то́рба, -бы ж., ка́йстра, -ры ж.;

ходи́ть с сумо́й разг. хадзі́ць з то́рбай;

сума́ перемётная паве́й-ве́цер, перабе́жчык;

от тюрьмы́ да от сумы́ не зарека́йся посл. ад астро́гу няма́ перасцяро́гу; хваро́бы бо́йся, астро́гу сцеражы́ся, а то́рбы не цура́йся.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

передвига́ться

1. (двигаться, перемещаться) перасо́ўвацца; перамяшча́цца;

2. (переходить) перахо́дзіць; (ходить) хадзі́ць; (идти) ісці́;

3. (иметь возможность, способность быть передвинутым) перасо́ўвацца;

две полови́ны окна́ передвига́лись вверх и вниз дзве палаві́ны акна́ перасо́ўваліся ўверх і ўніз;

4. страд. перасо́ўвацца; перастаўля́цца; перамяшча́цца; пераво́дзіцца; перано́сіцца; см. передвига́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ста́до ср. ста́так, -тка м., чарада́, -ды́ ж.;

коро́ва хо́дит в ста́де каро́ва хо́дзіць у чарадзе́ (у ста́тку);

ходи́ть ста́дом хадзі́ць чарадо́ю;

парши́вая овца́ всё ста́до по́ртит посл. паршы́вая аве́чка ўсю чараду́ псуе́; праз аднаго́ Іва́нка ўсім зага́нка, праз аднаго́ бара́на ўвесь ста́так пага́ны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

то́рба ж.

1. су́мка, сума́;

2. (символ нищеты) сума́;

пусці́ць з ~бай — пусти́ть по́ миру;

даве́сці да ~бы — пусти́ть по́ миру;

дайсці́ да ~бы — пойти́ по́ миру;

хадзі́ць з ~байходи́ть по́ миру;

но́сіцца як ду́рань з пі́санай ~байпогов. но́сится как ду́рень с пи́саной то́рбой

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

раска́чка ж., разг.

1. разго́йдванне, -ння ср., раскалы́хванне, -ння ср., разгу́шкванне, -ння ср.;

2. хіста́нне, -ння ср., расхі́стванне, -ння ср., калыва́нне, -ння ср., ківа́нне, -ння ср.;

3. перен. разварушэ́нне, -ння ср.; неоконч. развару́шванне, -ння ср.; см. раска́чивать, раска́чиваться;

4. ходи́ть с раска́чкой (раска́чкою) хадзі́ць з перава́лкай (уперава́лку).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пристя́жка ж.

1. (вид запряжки) прыпрэ́жка, -кі ж.;

2. (упряжь для пристяжной лошади) во́рчык, -ка м.;

запряга́ть в пристя́жку запрага́ць на во́рчык;

запря́чь ло́шадь в пра́вую пристя́жку запрэ́гчы (прыпрэ́гчы) каня́ на пра́вы во́рчык, прыпрэ́гчы каня́ спра́ва;

ходи́ть на пристя́жке хадзі́ць на во́рчыку (у прыпрэ́жцы);

3. см. пристяжна́я;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тапта́ць несов.

1. топта́ть; (делать мятым — ещё) мять;

т. траву́ — топта́ть (мять) траву́;

ко́ннікі ~та́лі нато́ўп — вса́дники топта́ли толпу́;

2. (снашивать обувь) топта́ть;

т. бо́ты — топта́ть сапоги́;

3. перен. топта́ть; попира́ть;

не т. во́рагу на́шай зямлі́ — не топта́ть врагу́ на́шей земли́;

т. правы́ — попира́ть права́;

4. (плотно уминать, топча ногами) ута́птывать; (воз сена, соломы — ещё) навива́ть;

т. снег — ута́птывать снег;

5. разг. (небрежно складывать, укладывать) пиха́ть, напи́хивать;

6. (што) разг. ходи́ть (по чему), ха́живать (по чему); броди́ть (по чему); топта́ть; прота́птывать;

т. даро́гіходи́тьа́живать) по доро́гам; топта́ть доро́ги;

т. сце́жку — прота́птывать тропи́нку;

т. сце́жкі — (чые) идти́ по стопа́м (чьим)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шко́ла ж., в разн. знач. шко́ла;

хадзі́ць у шко́луходи́ть в шко́лу;

ш. верхаво́й язды́ — шко́ла верхово́й езды́;

прайсці́ до́брую ~лу — пройти́ хоро́шую шко́лу;

вышэ́йшая ш. — вы́сшая шко́ла;

сярэ́дняя ш. — сре́дняя шко́ла;

пачатко́вая ш. — нача́льная шко́ла;

вячэ́рняя ш. — вече́рняя шко́ла;

натура́льная ш. — натура́льная шко́ла;

царкоўнапрыхо́дская ш. — церковноприхо́дская шко́ла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)