Ташну́ — пабочнае слова ’гэта ж трэба, такое дзіва’. З *то‑ж‑ну, гл. та (то), ж(а), ну.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
coeval
[koʊˈi:vəl]
1.
adj.
1) суча́сны
2) тако́га са́мага ве́ку, тако́е са́мае да́ты, тако́га са́мага ча́су трыва́ньня
2.
n.
суча́сьнік -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
адчыбу́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.
Разм. Зрабіць што‑н. незвычайнае; такое, што выклікае здзіўленне. [Шарахоўскі:] — Летась «ФД» гэтакі адчыбучылі, Амерыку перакрылі. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́тухна, ‑ы, ж.
Разм. Ласкавы зварот да дзіцяці. [Вулька] .. над самай галавой пачула знаёмы голас: — Дзетухна мая, што гэта нясеш ты такое? Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Нібяды́ ’добра’ (Жд. 2). Спалучэнне адмоўя з т. зв. родным воклічу назоўніка бяда, параўн. такое бяды (Карскі 2-3, 410).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
імправізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што і без дап.
Стварыць (ствараць) што‑н. без папярэдняй падрыхтоўкі, у час выканання, на хаду. Імправізаваць верш. □ Адам Міцкевіч, як народныя казачнікі і спевакі, уладар незвычайнай здольнасцю імправізаваць. Лужанін. Гэта было такое шчырае, такое сардэчнае выказванне сапраўднага замілавання да прыроды, што, здавалася, .. [Кася] не чытае, а імправізуе тут, у гэтым харастве. Дубоўка.
[Ад лап. improvisus — непрадбачаны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ві́цэ-адміра́л, ‑а, м.
Воінскае званне вышэйшага каманднага саставу ваенна-марскога флоту, сярэдняе паміж контр-адміралам і адміралам. // Асоба, якая мае такое званне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пія́на,
Спец.
1. прысл. Ціха, не моцна. Іграць піяна.
2. нескл., н. Фрагмент музычнага твора, выкананы такім спосабам, а таксама само такое выкананне.
[Іт. piano.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трыво́жнасць, ‑і, ж.
Стан трывожнага. Усё ж трывожнасць тачыла душу [Глушака]. Хацелася штосьці рабіць, чыніць штосьці такое, каб пагроза бяды адышла, прапала зусім. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упершыню́, прысл.
Першы раз. Упершыню за ўсю дарогу .. [Васілю] захацелася не спяшацца, прыпыніцца, пачакаць. Мележ. «Мама!».. Упершыню пачула баба такое слова ад пасынка. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)