імура́цыя

(ад ім- + лац. murus = сцяна)

прыжыццёвае замуроўванне арганізмаў, якое вядзе да іх гібелі (адрозніваюць літамурацыю, біямурацыю і анахарэтызм).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

літамура́цыя

(ад літа- + лац. murus = сцяна)

разнавіднасць імурацыі, калі жывы арганізм замуроўваецца ў працэсе ўтварэння горных парод і гіне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

зубе́ц зуб, род. зу́ба м., мн. зубы́, -бо́ў; (выступ) зубе́ц, -бца́ м.;

стена́ с зубца́ми сцяна́ з зубца́мі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рассе́сціся сов.

1. рассе́сться, размести́ться;

2. разг. (сесть непринуждённо) рассе́сться, развали́ться;

3. (дать трещину) рассе́сться;

сцяна́ ~се́лася — стена́ рассе́лась

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Пасце́нак ’у вуллі-калодзе наўзы, налітыя мёдам’ (КЭС, лаг.). Беларускае. Утворана ад сцяна, сценка (гл.) і прэфікса па‑ (< прасл. pa‑). Сюды ж паўценьʼ? (Грыг.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пры́сцень ’рамка, прымацаваная да сцяны для снавання кроснаў’ (Мат. Гом.). Рус. смал. присте́нь ’мера даўжыні саматканага палатна’. Конфікснае ўтварэнне (пры‑ + ‑ь) ад сцяна (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прасце́нак ’частка сцяны паміж аконнымі ці дзвярнымі праёмамі’ (ТСБМ, Шушк., Нас., Касп.; в.-дзв., Сл. ПЗБ). Рус. просте́нок ’тс’. Конфікснае (про- + ‑ак) утварэнне ад сцяна (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сте́нка

1. (стена) сцяна́, -ны́ ж.;

2. в др. знач. сце́нка, -кі ж.;

поста́вить к сте́нке паста́віць да сцяны́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мурава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад мураваць.

2. у знач. прым. Пабудаваны з цэглы або каменю. Мураваны комін. Мураваная сцяна. □ Хлопцам адразу кінулася ў вочы, што адзін трохпавярховы мураваны будынак ужо нават вызваліўся ад рыштаванняў. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тыльё ‘тупы бок касы’ (Чуд.), ‘тыльная частка нажа’ (ТС), тыллё ‘лязо нажа’ (Касп., Мат. Маг.) — адносна апошняга Станкевіч мяркуе, што гэта старана, процілеглая лязу (Стан., 1173), аднак фіксацыя ў розных населеных пунктах пярэчыць гэтаму меркаванню. Да тыл (гл.); змена семантыкі, магчыма, звязана з мясцовай трансфармацыяй зыходнага слова ў дыял. тул, гл. Сюды ж памянш.-ласк. ты́льечко ‘паркан’ (Доўн.-Зап., Пін.), параўн. тыльна сцяна ‘глухая сцяна з цэлых бярвёнаў, прасла’ (ЛА, 4), магчыма, першапачаткова ад тын, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)