2. -у. Статак буйной рагатай жывёлы, авечак і пад.
На лузе г. авечак.
3.у знач.прысл.гу́ртам. Разам, сумесна; натоўпам.
Цягнуць г. воз.
Ісці г.
Бегчы г.
4. -а́. Група (у 2 знач.), якая выконвае поп- або рок-музыку.
Вядомы г.
|| памянш.гурто́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м. (да 1 і 2 знач.).
|| прым.гуртавы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
арке́стр, ‑а, м.
1. Сукупнасць музычных інструментаў, што ўдзельнічаюць у выкананні музычнага твора; калектыў музыкантаў, якія сумесна выконваюць музычны твор. Сімфанічны аркестр. Духавы аркестр. Зводны аркестр. Аркестр цымбалістаў. □ Барабан, дзве скрыпкі і цымбалы, Невялікі аркестр, а выгляд сталы.Лужанін.
2. Месца перад сцэнай у тэатры, дзе знаходзяцца музыканты.
[Ад грэч. orchēstra — пляцоўка перад сцэнай у старажытнагрэчаскім тэатры.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заадно́прысл
1. (разам, сумесна) im Éinverständnis, im Éinvernehmen, geméinsam;
быць з сябра́мі заадно́ geméinsam mit den Fréunden sein;
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
хаўру́с, ‑у, м.
Разм.
1. Група людзей, звязаных агульнымі мэтамі, інтарэсамі. У Малінаўцы лён церлі талакой. З даўніх часоў у засценку склалася некалькі хаўрусаў са сваякоў і суседзяў.Чарнышэвіч.Стаў Антось даваць машыну другім гэтакім малазямельным і платы за гэта не браў. Так паступова пачаў складвацца нейкі бядняцкі хаўрус па малацьбе.Кулакоўскі.
2. Саюз, садружнасць. Жыла.. [маці] цяпер з таго, што ўвайшла ў хаўрус з дворнічыхай.Гарэцкі.[Леапольд] прадае ўвесь свой набытак, уступае ў кабальны хаўрус з кулаком.Барсток./уперан.ужыв.Гракі ў хаўрусе са шпакамі Вандруюць вывадкам усім.Калачынскі.
3.узнач.прысл.хаўру́сам. Сумесна, гуртам, усе разам. Людзі ўсе хаўрусам, талакой змуравалі мост па-над ракой.Дубоўка.
•••
У хаўрусе — сумесна, разам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ По́спал ’разам, побач, сумесна, супольна’ (глус., Янк. Мат.: Байк. і Некр.), ’запар’ (мус., Янк. Мат.; калінк., З нар. сл.), поснасць ’тс’, ’папалам’ (Гарэц., Др.-Падб., Нас.; віл., Сл. ПЗБ; стол., Сл, Брэс.), посполь, посполь ’запар, падрад’ (ТС; дзятл., Сцяшк. Сл.), ’скрозь’ (ТС), ст.-бел.посполу ’разам, супольна, сумесна’ і ’побач’ (Сл. Скар.), укр.пасіі іл / поспіль ’тс’. польск.pospał, pospałem, pospolnie ’разам, агулам’, ст.-польск.pospołu ’тс’ (з XIV ст.), н.-луж.pospał, pospołu, ъ‑луж. pospołu ’тс’. чэш.pospolu ’тс’. Вытворнае ад *polь ’палова’ > *уь/эо/ъ ’палова ад цэлага, род, пол (мужчынскі, жаночы)’, параўн. славен.spoi ’тс’. У першасным значэнні — ’злучэнне дзвюх палавінак разам, спалучэнне, размяшчэнне іх побач’, параўн. супольны ’агульны’. Адвербіялізаваны субстантыў. Булыка (Запазыч., 255) лічыць ст.-бел.посполу запазычаннем з польск.pospołu, сумнеўна.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ По́шар ’корм для скаціны’ (Карскі, Труды, 415; Скарбы), ’грубы корм для жывёлы’ (Сцяшк. МГ, Сл. ПЗБ; воран., Шатал.), ’зялёная маса сумесна пасеяных вікі і аўса’ (Шчарб.), ’адходы, смецце’ (лід., Сл. ПЗБ), перан. ’тытунь’ (пасі., Сл. ПЗБ); сюды ж, відаць, патур (< пошыр < пошар) ’пацяруха’ (Мат. Гом.; Сцяшк. Сл.). З літ.pašaras ’корм’ < šerti ’карміць’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 49). Гл. таксама пашары.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
geméinsam
1.
a агу́льны, калектыўны
~er Nénner — матэм. агу́льны назо́ўнік
~e Erklärung — суме́сная зая́ва
2.
adv ра́зам, суме́сна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
сіндыка́т
(фр. syndicat, ад гр. syndikas = які дзейнічае сумесна)
1) манапалістычнае аб’яднанне прадпрыемстваў з мэтай абмежавання канкурэнцыі і забеспячэння панавання на рынках;
2) назва прафсаюзаў у Францыі і некаторых іншых краінах.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Супо́лка ’аб’яднанне людзей, злучаных агульнымі мэтамі, умовамі, задачамі; арганізацыя, таварыства’ (ТСБМ, Ласт., Варл.), ’сумесная работа’ (Сцяшк.), ’група людзей за супольнай работай’ (ваўк., Сл. ПЗБ), су́палка ’тс’ (Гарэц.). У іншых славянскіх мовах з прыст. с‑/s‑: укр.спі́лка, польск.spółka, в.-луж.społk, чэш.spolek, славац.spolok. Борысь (570) выводзіць з прыслоўя społu, якое да прасл.*sъ polu ’з (сумесна) паловай’ (гл. палова, супольны).