Клі́нне 1 ’жамерыны з ільнянога семя пасля выціскання алею’ (Нар. сл., Жыв. сл.). Гл. клінцы.

Клі́нне 2 ’трохвугольная ўстаўка ў сукенку’ (Ян.). Гл. клін 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мняку́ха ’макуха з льнянога семя’ (малар., Уладз.). Да маку́ха (гл.), аднак пад уплывам народнай этымалогіі пачатковае ма‑ перайшло ў мня‑ (ад’ідэацыя з мня́ты ’мяць, ціснуць’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Брані́цы ’каноплі без семя’ (Мат. Гродз., ДАБМ, 869), бра́ніцы ’тс’ (Сцяшк. МГ). Сюды, з метатэзай гукаў, барні́цы ’тс’ (Жд., Шчарб.). Да браць (тлумачэнне гл. у Даля).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ганапо́ды

(ад гр. gone = семя + -поды)

палавыя ножкі (знешні палавы апарат) многіх членістаногіх.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

*Малосей, палес. моло́сей ’малако ў рыб’ (Крыв.). Да малача́й 7 (гл.). Другая частка слова ‑сей пад уплывам народнай этымалогіі ад сеяць (насенне) > ’сеяць семя ў час нерасту’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

lniany

lnian|y

(і)льняны;

tkaniny ~e — (і)льняныя тканіны;

siemię ~e — (і)льняное семя

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

сперматаго́ніі

(ад гр. sperma, -atos = семя + -гонія)

мужчынскія палавыя клеткі ў пачатковы перыяд сперматагенезу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сперма́цый

(ад гр. sperma = семя)

нерухомая мужчынская палавая клетка чырвоных водарасцяў, некаторых груп грыбоў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

спе́рмій

(ад гр. sperma = семя)

мужчынская палавая клетка (гамета) пакрытанасенных і большасці голанасенных раслін.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Лу́піна ’губа’ (докш., Янк. Мат.), ’тоўстая губа’ (міёр., Нар. словатв.). Да лу́па 1 (гл.).

Лупі́на ’вонкавая абалонка плода, семя’, ’шкарлупіна ад яйка’, ’высеўкі’ (ТСБМ, Бес., Сцяшк., Сл. ПЗБ), лупі́нка ’скура льнянога семя’ (Уладз.), лупі́ны ’бульбяныя ачысткі, адходы пасля ачысткі пладоў, семя, караняплодаў’ (ТСБМ, Бес., ТС, Вешт., Сцяшк.), лупі́нне ’шалупіны’ (ТСБМ). Укр. лупи́на, польск. łupina, палаб. lai̯pai̯nə, н.-луж. łupina, lupʼiny, upʼiny, в.-луж. łupizna, łupina, lupina, чэш. lupina, мар. łupina, славац. lupina, славен. lupína, lupinja, серб.-харв. лу̀пина, љу̀пина, лу̏пина, ц.-слав. лупина. Прасл. lupina ’абалонка, покрыва чаго-небудзь: шалупайка, шкарлупіна, лушпіна, кара, луска, ракавінка’ ўтворана ад lupiti > лупі́ць 1 (гл.). Такі ж суфікс і ў літ. lupynà ’скурка, лупіна, луска’, ’худы конь’ (Слаўскі, 5, 341). Гл. Liet. term. 182, дзе Грынавяцкене і інш. бел. лексему выводзяць з літ.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)