Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ве́ды, ‑аў; адз.няма.
1. Сукупнасць звестак, якія раскрываюць аб’ектыўныя заканамернасці жыцця. Грунтоўныя веды. Сталыя веды. □ [Маці:] — Бацька твой, як ты і сам чуў, і лектар неблагі. Людзям ён перадае веды, лекцыі чытае.Даніленка.// Дасведчанасць у якой‑н. галіне. Настаўніца суцішыла дзяцей і асцярожна пачала правяраць іх веды.Васілевіч.
2. Навука. Шляхі да ведаў і культуры. Цяга да ведаў. □ [Краеўскі:] — Свет асвятляецца сонцам, а чалавек — ведамі.Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ма́цаць, ма́цыць, ма́цатэ ’датыкаючыся, распазнаваць што-небудзь’, ’шукаць, абшукваць вобмацкам’, ’правяраць курыцу, ці яна з яйкам’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Бяльк., Растарг., Сл. ПЗБ, ТС; драг., КЭС). Укр.мацати ’тс’, рус.мацать на тэрыторыі, якая прылягае да бел. і ўкр.; польск.macać, мар.-славац., ляш.macati hmatami, чэш.makati, ганацк.mněkat, славац.macať, н.-луж.makaś, в.-луж.masać, н.-луж.smasaś ’тс’. З польск.macać (Кюнэ, 74). Да зах.-слав. ⁺makati < і.-е.*mōk‑ (Шустэр–Шэўц, 12, 879–880). Неверагодна Махэк₂, 349, які macati выводзіць з mat‑s‑ati < (h)matati ’мацаць, шукаць’. Сюды ж мацацца ’марудзіць’ (карэліц., Нар. сл.) у выніку семантычнага пераносу ’(паволі) шукаць датыкаючыся’ > ’марудзіць’.
1.што. Правяраць стан або якасць чаго‑н. [Кампазітар] прабуе інструмент моцнымі і чулымі пальцамі.Бядуля.Да самага вечара ён цацкаўся з .. [гармонікам] — разглядаў, прабаваў галасы.Чорны.Там, у нізіне, прабуе голас кулік.Навуменка.
2.зінф. Рабіць спробу чаго‑н. Але .. [Жэнька] яшчэ не ўмее жаць, — раз прабавала ды палец абрэзала — яшчэ знак ёсць.Крапіва.Андрэй прабаваў перавесці гаворку на іншае.Чарнышэвіч.Дзяўчаты звіняць смехам, а хлопцы пробуюць спяваць.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
puls, ~u
м. пульс;
badać puls — правяраць пульс;
trzymać rękę na ~ie — трымаць руку на пульсе; быць у курсе справы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)