да́ктыль

(гр. daktylos = палец)

трохскладовая вершаваная стапа з націскам на першым складзе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пальча́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Падобны формаю на палец (у 1 знач.). Пальчатыя лісты.

2. Які мае пальцы (у 3 знач.). Пальчаты культыватар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прасы́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. Абазвацца сыканнем. — Цсс... — прасыкаў замест адказу Дзіма, прыклаўшы палец да губ. Якімовіч.

2. Сыпаць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

wskazujący

указальны;

palec wskazujący — указальны палец

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

рассячы́ сов., в разн. знач. рассе́чь; (рубя, разделить на части — ещё) разруби́ть;

р. бервяно́ — рассе́чь (разруби́ть) бревно́;

р. па́лец — рассе́чь па́лец;

парахо́д рассе́к хва́лі — парохо́д рассе́к во́лны

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Мязю́к, мезюк, мізюк ’мезены палец’ (ТС), мезюн, мізюн ’тс’ (ТС). Аналагічна утварэнню літ. maželisч mažylis, але з іншымі суфіксамі. Балтызмы. Параўн. літ. mažiukas ’мезены палец’. У апошніх бел. лексемах суфікс ‑ук быў заменены на -ун у той жа функцыі (аб ім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 123).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Перамяжы́ць (пірамяжыць) ’заспакоіць, абязболіць’ (Варл.). Няясна. Магчыма, балтызм, параўн. літ. pėrmegzti ’перавязаць (напр., палец)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дактыласка́пія

(ад гр. daktylos = палец + skopeo = назіраю)

метад устанаўлення асобы па адбітках пальцаў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ушчамі́ць, -чамлю́, -чэ́міш, -чэ́міць; -чэ́млены; зак., каго-што.

1. Сціснуўшы, зашчаміць.

У. палец у дзверы.

2. перан. Абмежаваць у чым-н.

У. каго-н. у правах.

У. самалюбства.

3. перан. Паставіць у няёмкае становішча.

|| незак. ушчамля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і ушчэ́мліваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ушчамі́ць сов.

1. прищеми́ть, ущеми́ть, защеми́ть;

у. па́лец у дзве́ры — прищеми́ть (ущеми́ть, защеми́ть) па́лец две́рью;

2. перен. ущеми́ть;

у. у права́х — ущеми́ть в права́х;

у. самалю́бства — ущеми́ть самолю́бие

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)