Сурмі́ла ’нязграбны і суровы, непамяркоўны чалавек’ (Янк. 3.), ’тоўсты вялікі мужык’ (пух., ЭШ), ’маўклівы чалавек’ (Мат. Гом.), сурмі́ло ’непрыветлівы, змрочны, павольны чалавек’ (ТС). Магчыма, да сурма2; аб суф. ‑іла гл. Сцяцко, Афікс. наз., 107. Параўн., аднак, сурмі́цца ’хмурыцца’ (Гарэц. 1), укр.дыял.сурма́чити ’хмурыць, супіць’, якое тлумачыцца як вынік метатэзы з *сумрачити ’хмурыць’ (ЕСУМ, 5, 480), гл. сумрак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
трагі́зм, ‑у, м.
1. Трагічны элемент, трагічны пачатак у драматычным або музычным творы і яго выкананні. Трагізм вобраза.
2. Трагічны, змрочны бок чаго‑н.; безвыходнасць. [Багушэвіч] не проста малюе карціны сялянскага жыцця, а выбірае якраз тыя, дзе можна найлепей выявіць трагізм існавання сялянскага класа.Навуменка.// Трагічнае выражэнне, інтанацыя. У голасе ў яго поўна пакорнага трагізму і разам з тым задавалення.Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
scowl
[skaʊl]1.
v.i.
хму́рыцца, насу́плівацца
2.
v.t.
выка́зваць са зло́сьцю
to scowl one’s disapproval — вы́казаць зло́сна сваё незадавальне́ньне
3.
n.
пану́ры, змро́чны вы́гляд
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
depressed
[dɪˈprest]
adj.
1) су́мны; змро́чны, прыгне́чаны (су́мам, го́рам)
2) прыці́снуты; зьні́жаны
3) кра́нуты эканамі́чнай дэпрэ́сіяй
depressed area — раён, дзе шмат беспрацо́ўных і бе́дных
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
sullen
[ˈsʌlən]
adj.
1) надзьму́ты, насу́плены, у дрэ́нным настро́і, сярдзі́ты
2) Figur.змро́чны, пану́ры, цёмны
The sullen skies threatened rain — Змро́чнае не́ба пагража́ла дажджо́м
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
bleak[bli:k]adj.
1.змро́чны, хму́рны; безнадзе́йны;
a bleak smile су́мная ўсме́шка;
bleak prospects безнадзе́йныя перспекты́вы
2. хало́дны, сцюдзёны;
a bleak winter’s day сцюдзёны зі́мні дзень
3. го́лы; пусты́ (без раслін); адкры́ты для ве́тру;
a bleak hillside го́лы схіл гары́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
прыгне́чаны, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад прыгнесці.
2.узнач.прым. Які церпіць прыгнёт, уціск, эксплуатуецца. Расцвіўшай грэчкай пахне родны край, у час майго маленства і юнацтва — прыгнечанае, бунтарнае Наднямонне.Брыль./узнач.наз.прыгне́чаны, ‑ага, м.Змагацца за волю вядзі [песня] ўсіх бяздольных, Мільёны прыгнечаных і беспрацоўных, Мільёны рабочых, сялян, паднявольных.Танк.// Які церпіць прыніжэнні, здзекі; пакрыўджаны, няшчасны. [Паўлу Паўлавічу] да слёз стала шкада сябе, бездапаможнага, прыгнечанага, і жыццё ўласнае здалося яшчэ больш недарэчным і немагчымым.Шамякін.
3.перан.; узнач.прым. Цяжкі, змрочны (пра стан, настрой). Нелады і непрыемнасці не аднойчы выклікалі ў Паходні прыгнечаны настрой, нездаволенасць.Хадкевіч.
4.перан.; узнач.прым. Якога штосьці гняце; моцна засмучаны, занепакоены чым‑н. [Андрэй] пайшоў дадому прыгнечаны. «Чаму Каця нічога не сказала.., што сёння раніцай пойдзе дадому? Што пра яе ведае Стэфа, чаму не дагаворвае?..»Чарнышэвіч.Кожны раз [Віця] прыходзіла з бальніцы прыгнечаная, са слязьмі...Новікаў.// Які выяўляе цяжкі, змрочны стан, настрой. Усе мелі прыгнечаны выгляд, былі пахмурымі, злёгку ўздрыгвалі ад перадранішняга халадку.М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
утулі́цца, утулюся, утулішся, утуліцца; зак.
1. Уткнуўшыся, прыціснуцца да чаго‑н. Гэля маўчала, утуліўшыся тварам у падушку.Гартны.Кастусь Прыбыткоўскі.. убачыў, што Мішурын шпурнуў гранату пад танк і сам кінуўся на зямлю і ўтуліўся ў яе.Чорны.// Адасобіцца, схавацца куды‑н. Васіль яшчэ глыбей утуліўся ў змрочны куток вагона і думаў, думаў, прыкрыўшы вочы.Пестрак.
2. Захутацца ў што‑н. Мы ўтуліліся ў сваё, даволі лёгкае адзенне, сцішыліся і слухалі гутарку вады з вадою.Сташэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
cloudy
[ˈklaʊdi]
adj. -dier, -diest
1) хма́рны, пахму́рны
a cloudy sky — хма́рнае не́ба
a cloudy day — пахму́рны дзень
2) затума́нены, му́тны, каламу́тны
3) цёмны, невыра́зны
4) змро́чны, невыра́зны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)