маты́ль, -я́, мн. -і́, -ёў, м.
1. Тое, што і матылёк.
2. Лічынка камара, якая служыць прынадай пры лоўлі ры́бы, а таксама кормам для акварыумных рыб.
◊
Матылі ў вачах (разм.) — пра мігценне перад вачамі, калі становіцца млосна, дрэнна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Сто́гнуць ‘выдаваць працяглыя глухія гукі’ (Нас., Байк. і Некр.): на ўси животы стогнець (Нас.). Гл. стагнаць. Сюды ж стогоне́ць ‘гудзець, аддавацца гулам’ (ТС), што можна разглядаць як другаснае пашырэнне асновы, і стогне́ць ‘дрэнна захоўвацца, псавацца’ (ТС) — магчымы ітэратыў да стагнаць з семантыкай ‘дрэнна сябе адчуваць; дрэнна пачувацца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аб’яда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да аб’есці.
•••
Бакі аб’ядаць — заўсёды сварыцца з кім‑н., дрэнна жыць у сям’і.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
niedostatecznie
1. нездавальняюча, дрэнна;
2. недастаткова
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ду́рно
1. нареч. (плохо) дрэ́нна, пага́на, ке́пска, бла́га;
ду́рно па́хнет дрэ́нна (пага́на, ке́пска, бла́га) па́хне;
2. безл., в знач. сказ. мло́сна, нядо́бра;
ему́ сде́лалось ду́рно яму́ ста́ла мло́сна (нядо́бра);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
нела́дно
1. нареч. не ў лад; (нехорошо) нядо́бра; (плохо) дрэ́нна, ке́пска;
2. в знач. сказ. нядо́бра; дрэ́нна, ке́пска;
◊
нела́дно скро́ен, да кре́пко сшит погов. нязгра́бна скро́ены, ды мо́цна сшы́ты;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
pátzen
vi разм. дрэ́нна рабі́ць, псава́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
звалі́цца¹, -алю́ся, -а́лішся, -а́ліцца; зак.
1. гл. валіцца.
2. Захварэўшы, злегчы ў ложак (разм.).
Доўгі час дрэнна адчуваў сябе і, нарэшце, зваліўся.
◊
Гара з плячэй звалілася (разм.) — пра вызваленне ад вялікіх клопатаў, цяжкіх перажыванняў.
|| незак. зва́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ужо́.
1. прысл. Указвае на канчатковасць, завершанасць чаго-н.
Ужо пайшоў.
Ты ўжо не маленькая.
2. прысл. Нарэшце.
Супакойся ты ўжо!
3. часц. узмацн. Ужыв. для падкрэслівання, акцэнтавання асобнага слова.
Не так ужо дрэнна.
Ужо не раз яму казалі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
неадзе́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Які не мае на сабе адзення; голы.
2. Дрэнна адзеты або адзеты не па сезону.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)