зюйд

(гал. zuiden)

1) поўдзень, паўднёвы напрамак;

2) паўднёвы вецер.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

іо́л

(гал. jol)

невялікае двухмачтавае паруснае судна з косымі парусамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

клінке́т

(гал. klinket = засланка)

клінавы кран для трубаправодаў на судне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

крыль

(гал. kriel = літар. драбяза)

прамысловая назва планктонных марскіх рачкоў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

крэ́ніць

(рус. креніть, ад гал. krengen)

нахіляць набок (судна, самалёт).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кюрасо́

(гал. Curacao = назва вострава ў Вест-Індыі)

апельсінавы лікёр.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Каю́та ’жылое памяшканне для пасажырах або экіпажа на судне’ (ТСБМ, БРС). Параўн. рус. каю́та ’тс’, укр. каю́та. У бел. мове, як і ва ўкр., непасрэднае запазычанне з рус. мовы. Рус. каю́та ўпершыню згадваецца ў крыніцах у 1705 г. (таксама і ў варыянце кают, 1720 г.). Крыніцай запазычання Фасмер, 2, 216 лічыць ням. Kajüte або гал. kajuit. Шанскі, 2, 107, мяркуе, што хутчэй рус. слова было запазычана ў Пятроўскую эпоху з ням. мовы: аб гэтым сведчыць ж. р. слова (гал. форма не падыходзіць). Фасмер, там жа, указвае, што думка Зяленіна аб запазычанні са швед. kajuta (< н.-ням.) абгрунтавана.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Канвой ’узброенае суправаджэнне, прыкрыццё’ (ТСБМ). З рус. конвой, якое з гал. konvooi або франц. convoi ’суправаджэнне, абоз’ < convoyer ’суправаджаць’, < нар.-лац. *conviare ’тс’ < лац. via ’дарога’ (Фасмер, 2, 308; Слаўскі, 2, 445). Сюды ж коласаўскі наватвор канвойнік ’канваір’ (КТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лаке́й ’лёкай’, лаке́йскі (ТСБМ), лаке́йські ’лёкаўскі’ (Бяльк.). Запазычана з рус. лакей (Крукоўскі, Уплыў, 74), якое праз гал. lakei ці ням. Lakai з франц. laquais ’тс’ (Фасмер, 2, 452). Сюды ж лакейнічаць, пераноснае лакей ’стаячы лучнік’ (Сл. паўн.-зах.), лакейства.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ватэрпа́с ’ватэрпас’ (БРС). Рус. ватерпа́с, укр. ватерпа́с. У рус. мове з Пятроўскай эпохі. Запазычанне з гал. waterpas (Смірноў, Западн., 71; Мацэнаўэр, Cizí sl., 365; Фасмер, 1, 278; Шанскі, 1, В, 24–25). У бел. і ўкр. мовах запазычанне з рус.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)