прарабі́ць, -аблю́, -о́біш, -о́біць; -о́блены; зак.
1. што. Зрабіць адтуліну ў чым-н.
П. ход у плоце.
2. што. Выканаць, зрабіць.
П. вялікую работу.
3. Тое, што і прапрацаваць (у 1 знач.).
П. усё жыццё на заводзе.
|| незак. прарабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Падра́д 1 ’абавязацельства выканаць якую-н. работу за пэўную плату, а таксама работа, якая выконваецца паводле такога абавязацельства’ (ТСБМ). Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад падрадзіць < рад (гл.).
Падрад 2 ’непасрэдна адзін за другім; без перапынку; запар’. Рус. подряд ’тс’. Ад под і рад (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Даказа́ць ’даказаць, давесці’, ’дагаварыць’. З аналагічнымі значэннямі гэты дзеяслоў адзначаецца і ў іншых слав. мовах. Параўн. рус. доказа́ть ’даказаць, давесці’, дыял. доказа́ть ’дагаварыць, паведаміць аб чым-н.; вытлумачыць і г. д.’, укр. доказа́ти ’дагаварыць, папракнуць, абвінаваціць і да т. п.’, чэш. dokázati ’даказаць, пацвердзіць, дабіцца; дагаварыць; выканаць, зрабіць і г. д.’, славац. dokázať ’даказаць, выканаць, зрабіць’, балг. дока́жа ’дагаварыць; даказаць’, макед. докаже ’даказаць; дагаварыць’, серб.-харв. дока́зати ’растлумачыць; данесці, выдаць; пераканаць і г. д.’ Лічыцца прасл. утварэннем: *dokazati (з прэфіксам *do‑ ад дзеяслова *kazati ’даказваць, гаварыць’). Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 57–58; Фасмер, 2, 159; Брукнер, 223; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 156.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
недацягну́ць, ‑цягну, ‑цягнеш, ‑цягне; зак., што.
1. Нацягнуць менш, чым патрэбна. Недацягнуць канат.
2. перан. Разм. Не выканаць у поўным аб’ёме чаго‑н. Недацягнуць да нормы. Недацягнуць план паставак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прашавярэ́ніцца ’не выканаць загаду’ (Нас.). З прыст. пра-, прыст. ша‑ аргатычнага паходжання і вярэ́ніцца. Апошняе паходзіць ад вярэня, параўн. вярэнька ’някемлівы, мешкаваты чалавек’ (гл). Сюды ж з іншай суфіксацыяй рус. цвяр. ша́верзить ’строіць падкопы’, ша́верзні ’плёткі’, ша́верзень ’пляткар’ і бел. вярзці (гл. Фасмер, 4, 393).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зака́з, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Даручэнне або просьба зрабіць, выканаць што-н.
Па заказе (таксама перан.: па чыёй-н. просьбе, патрабаванні). Паліто на з.
Як на з. або як па заказе (пра тое, што адпавядае якому-н. патрабаванню, з’яўляецца ўзорным).
2. Заказаная рэч.
Разнесці гатовыя заказы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
саўлада́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., з кім-чым.
1. Перамагчы, узяць верх у чым-н.; адолець, асіліць каго-, што-н.
С. са злачынцам.
С. з канём (прымусіць слухацца, падпарадкаваць сабе). С. з сабою (перасіліць сябе).
2. Змагчы выканаць якую-н. работу, ажыццявіць што-н.
С. з уборкай хлеба.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
спра́ўдзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., што (разм.).
1. Ажыццявіць, здзейсніць; выканаць.
С. сваю мару.
2. Апраўдаць што-н. (звычайна пра надзеі і пад.).
С. бацькоўскія надзеі і спадзяванні.
3. Правільна прадказаць што-н. (разм.).
На гэты раз сіноптыкі спраўдзілі.
|| незак. спра́ўджваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. спра́ўджванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
гімн м Hýmne f -, -n;
вы́канаць гімн die Hýmne síngen* (пець); die Hýmne spíelen (пра аркестр)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
прика́з
1. (распоряжение) зага́д, -ду м.;
испо́лнить прика́з вы́канаць зага́д;
2. ист. прыка́з, -за м.;
Посо́льский прика́з Пасо́льскі прыка́з.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)