Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
караву́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Вайсковая ўзброеная варта.
Выклікаць к.
2. Абавязкі па ахове чаго-н.
Несці к.
Узяць каго-н. пад к.
3.у знач.выкл. Заклік на дапамогу пры небяспецы (разм.).
К!
Ратуйце!
◊
Узяць на каравул — аддаць пашану асобым ружэйным прыёмам.
|| прым.караву́льны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
К. начальнік.
Змяніць каравульных (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нялі́шне,
1.Прысл.да нялішні.
2.безас.узнач.вык., зінф. Не шкодзіць, варта. Калі дзе коні пачалі худзець, Нялішне будзе паглядзець У канюхоўскія кішэні.Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непахі́снасць, ‑і, ж.
Уласцівасць непахіснага. Непахіснасць ідэйных асноў. □ Калі [Галынскі] гаварыў, усё здавалася ясным, непахісна верным. Але варта было хоць каму запярэчыць яму, як знікала гэтая непахіснасць.Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
растапта́цца, ‑топчацца; зак.
Разм. Страціць форму, стаць залішне прасторным у выніку працяглай носкі; разнасіцца (пра абутак). [Соф’я Сідараўна:] — Сукенка твая ўжо нікуды не варта. Ды і чаравікі растапталіся.Парахневіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шаста́к, ‑а, м.
Сярэбраная манета Польшчы і Вялікага княства Літоўскага вартасцю ў шэсць грошаў. [Зусь:] — Твая работа варта таго, каб я вылічваў з цябе [Юзіка] штодзень па шастаку.Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Éhrenkompanie
f -, -ni¦en ганаро́вая ва́рта
die ~ ábschreіten* — абхо́дзіць ганаро́вую ва́рту
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
watch2[wɒtʃ]n.
1. ва́хта (на караблі)
2.ва́рта;
keep watch пільнава́ць, сцерагчы́
♦
be on the watch не́сці ва́хту; стая́ць на ва́хце
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
нядрэ́мны, ‑ая, ‑ае.
Уважлівы, назіральны, пільны. Нядрэмная варта. □ Двое палонных — не асабліва, праўда, спяшаючыся, але ж і варушачыся пад нядрэмным вокам наглядчыкаў — накопвалі за дзень шэсцьдзесят-семдзесят кашоў.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Валаво́кі (БРС). З рус.волоокий, якое з’яўляецца калькай грэч.βοῶπις ’валавокі’ (Шанскі, 1, В, 151). Аднак варта прыняць пад увагу дыялектную назву расліны валавока ’крапіўнік’, макед.волоока ’мальва лясная’. Параўн. таксама рус.смал.волопокий ’з вялікімі вачыма’, волоплястый.