казуісты́чны, ‑ая, ‑ае.

Заснаваны на казуістыцы. Казуістычная тэалогія. Казуістычныя тонкасці. □ — Ты ж, трэба аддаць табе справядлівасць, пытанні ставіў казуістычныя, — хваліць следчыцкі талент Янкі Андрэй. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Збэ́йсаць ’згубіць’, мсцісл. ’дарэмна растраціць’ (Юрч. Фраз. 2), збайса́ць ’згубіць, аддаць, знасіць’ (Мат. Гом.), ’здратаваць, стаптаць, знішчыць’ (Бяльк.). Няясна. Магчыма, ад бэйбас, байбак ’гультай’ (гл.): *з‑бэйбас‑аць ’прагультаяваць’? Параўн. яшчэ лат. bèigts ’закончаны, згублены, мёртвы’, beĩgas ’канец, смерць’. Гл. яшчэ збэ́рсаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

То́рнуць ’штурхнуць, піхнуць’ (Юрч., Жд. 2), ’ткнуць, даць’ (Юрч., Жд. 3, Сл. ПЗБ), ’апусціць, усадзіць’ (Сл. ПЗБ), ’аддаць грошы’ (гарад., Нар. ск.). Відаць, дзеяслоў на ‑ну‑ ад імітатыва тор 3 (гл.); менш верагодна ад торкнуць (гл.), шляхам спрашчэння спалучэння зычных у сярэдзіне слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сквіта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм.

1. Аддаць пазычанае, разлічыцца з кім‑н. Сквітаць даўгі.

2. У спартыўных гульнях — дасягнуць роўнага ліку; адыграцца. Сквітаць гол.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чэсць ж вайск Éhre f -;

адда́ць чэсць die Éhrenbezeigung erwéisen* [machen]; salutíeren vi

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

казыро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м.

1. Цвёрдая частка ў галаўным уборы, якая выступае над ілбом; брыль.

2. Невялікі навес у чым-н., над чым-н.

К. пад’езда.

◊

Браць (узяць) пад казырок — аддаць чэсць, прыкладаючы правую руку да галаўнога ўбору.

|| прым. казырко́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сквіта́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак., з кім-чым (разм.).

1. Разлічыцца з кім-н., аддаць доўг каму-н.

С. з даўгамі.

2. перан. Пакончыць разлікі з кім-, чым-н., скончыць якую-н. справу.

С. з залікам.

3. перан. Адпомсціць крыўдай за крыўду.

С. з крыўдзіцелямі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тэлефо́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Прыстасаванне для перадачы і прыёму гуку на адлегласці пры дапамозе электрычнай энергіі.

Гаварыць па тэлефоне.

2. Апарат для размовы такім спосабам.

Аддаць т. у рамонт.

3. Нумар такога апарата.

Запісаць т. знаёмых.

|| прым. тэлефо́нны, -ая, -ае.

Тэлефонная станцыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нале́жны, ‑ая, ‑ае.

Такі, які павінен быць; патрэбны, неабходны. Рабіць на належным узроўні. Прыняць належныя меры. Зрабіць належныя вывады. □ Мабыць, выгляд падарожнага не зрабіў на шафёра належнага ўражання. Шамякін. Можна верыць, што з цягам часу.. [Розаў] навядзе ў сваёй МТС належны парадак. Даніленка. // у знач. наз. нале́жнае, ‑ага, н. Тое, што павінна быць; патрэбнае, неабходнае. Успрыняць як належнае.

•••

Аддаць належнае гл. аддаць.

Узняць на належную вышыню гл. узняць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ру́капіс, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Арыгінал або копія тэксту, напісанага ад рукі ці аддрукаванага на пішучай машынцы.

Рукапісы пісьменніка.

Аддаць р. у набор.

2. Помнік пісьменнасці, які адносіцца пераважна да часу ўзнікнення кнігадрукавання.

Вывучэнне старажытных рукапісаў.

|| прым. рукапі́сны, -ая, -ае.

Р. тэкст.

Р. аддзел бібліятэкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)