Verbum

скры́ня, -і, мн. -і, -ры́нь, ж.

1. Драўляная чатырохвугольная пасудзіна для ссыпання ці складвання чаго-н.

С. для ячменю.

2. Прадаўгаватая пасудзіна для перавозкі і трымання сельскагаспадарчых прадуктаў (бульбы, морквы і пад.).

Ссыпаць бульбу ў скрыню.

3. Тое, што і куфар.

|| прым. скры́невы, -ая, -ае.

Скрыневае века.

сноп, снапа́, мн. снапы́, снапо́ў, м.

1. Звязаны пук зжатых сцёблаў збажыны і некаторых іншых культур.

С. жыта.

2. перан., чаго. Паток чаго-н. (прамянёў, пылу і пад.).

С. яркага святла.

◊

Як сноп (паваліцца, упасці і пад.) — цяжка, усім целам.

|| прым. снапо́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

спіс, -а, мн. спі́сы, -аў, м.

1. Пісьмовы пералік каго-, чаго-н.

С. студэнтаў.

2. Рукапісная копія; перапісаны тэкст чаго-н.

Старажытныя спісы летапісу.

3. Дакумент, у якім пералічаны якія-н. звесткі.

○

Паслужны спіс — дакумент са звесткамі аб праходжанні службы.

|| прым. спі́сачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

справазда́ча, -ы, мн. -ы, -да́ч, ж.

1. Афіцыйнае пісьмовае або вуснае паведамленне арганізацыі ці кіраўніку аб сваёй рабоце.

С. аб камандзіроўцы.

С. аспіранта вучонаму савету.

2. Дакумент аб выкарыстанні выдаткаваных сродкаў.

Грашовая с. зацверджана.

|| прым. справазда́чны, -ая, -ае.

С. сход (дзе праходзіць справаздача). С. даклад (са справаздачай).

створ, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Частка прасторы, абмежаваная стойкамі, перакладзінамі і пад.

С. футбольных варот.

2. Тое, што і створка.

3. Размяшчэнне двух прадметаў на адной лініі з вокам назіральніка, а таксама напрамак, вызначаны сумяшчэннем такіх прадметаў (спец.).

|| прым. ство́рны, -ая, -ае (да 3 знач.).

трамбава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны; незак., што.

Ударамі, ціскам ушчыльняць, выраўноўваць паверхню.

Т. сілас.

|| зак. утрамбава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны.

|| наз. трамбо́ўка, -і, ДМ -о́ўцы, ж., трамбава́нне, -я, н., утрамбо́ўка, -і, ДМ -о́ўцы, ж. і утрамбо́ўванне, -я, н.

|| прым. трамбава́льны, -ая, -ае.

тро́пік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Уяўны круг, які праходзіць паралельна зямному экватару на адлегласці 23°26’ на поўнач або на поўдзень ад яго.

Т.

Казярога.

Т.

Рака.

2. Гарачы пояс зямнога шара, размешчаны паміж экватарам і гэтым кругам.

|| прым. трапі́чны, -ая, -ае.

Трапічная спёка.

тэ́рцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

У музыцы: трэцяя ступень гамы, а таксама інтэрвал (у 2 знач.), які ахоплівае тры ступені гукарада.

○ Вялікая тэрцыя — інтэрвал у тры ступені, які ўтрымлівае два тоны.

Малая тэрцыя — інтэрвал у тры ступені, які ўтрымлівае паўтара тону.

|| прым. тэ́рцыевы, -ая, -ае.

узво́д², -а і -у, М -дзе, м.

1. -у, гл. узвесці.

2. -а, мн. -ы, -аў. Прыстасаванне ва ўдарным механізме зброі, якое дае магчымасць узвесці курок (спец.).

Курок на ўзводзе.

◊

На ўзводзе (разм.) —

1) у стане ап’янення;

2) у стане нервовага ўзбуджэння.

|| прым. узвадны́, -а́я, -о́е.

універсітэ́т, -а, М -тэ́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Вышэйшая навучальная і навуковая ўстанова з рознымі прыродазнаўча-матэматычнымі і гуманітарнымі аддзяленнямі (факультэтамі).

Беларускі дзяржаўны ў.

2. Назва навучальных устаноў па павышэнні навукова-палітычных ведаў, адукацыі ў якой-н. галіне.

Вячэрні ў.

У. культуры.

|| прым. універсітэ́цкі, -ая, -ае.