Verbum

пузы́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Напоўнены паветрам празрысты шарык у вадкасці, вадкай масе.

П. у шкле (ужо застылы). Пузыры ў цесце.

2. Балючае ўздуцце скуры; пухір.

П. ад апёку.

3. Перапончаты полы орган у целе чалавека, жывёлы, які змяшчае ў сабе якую-н. вадкасць.

Мачавы п.

Жоўцевы п.

4. Гумавы мяшок, напоўнены паветрам або вадой, які ўжыв. для розных мэт (разм.).

Вучыцца плаваць з пузырамі.

|| памянш. пузыро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м. (да 1 і 2 знач.); прым. пузырко́вы, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).

|| прым. пузы́рны, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).

расце́рці, разатру́, разатрэ́ш, разатрэ́; разатро́м, разатраце́, разатру́ць; расцёр, -це́рла; разатры́; расцёрты; зак.

1. што. Тручы, размяць, раздрабніць, ператварыць у аднародную масу.

Р. тытунь.

2. што. Націскаючы, размазаць па якой-н. паверхні.

Р. крэм на руках.

3. каго-што. Зрабіць масаж, моцна пацерці.

Р. спіну.

4. што. Ходзячы, ездзячы, пратаптаць, пракласці (сцежку, дарогу і пад.; разм.).

Р. дарогу.

|| незак. расціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. расціра́нне, -я, н. і расці́рка, -і, ДМ -рцы, ж.

|| прым. расці́рачны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.) і расціра́льны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.; спец.).

іміта́цыя, -і, ж.

1. гл. імітаваць.

2. Падробка чаго-н. пад што-н., выкананая з матэрыялу-заменніка.

І. сцяны пад мармур.

3. Паўтарэнне музычнага матыву ў другім голасе на які-н. інтэрвал вышэй або ніжэй (спец.).

|| прым. імітацы́йны, -ая, -ае.

і́мпульс, -у, м.

1. Унутраны штуршок, пабуджэнне, інтэлектуальны або эмацыянальны стымул, што выклікае якое-н. дзеянне.

2. Вектарная фізічная велічыня, колькасць руху, роўная здабытку масы цела на яго хуткасць (спец.).

І. да творчай працы.

|| прым. і́мпульсны, -ая, -ае.

Імпульснае выпрамяненне.

інструменто́ўка, -і, ДМ -то́ўцы, ж. (спец.).

1. Выклад музычнага твора для выканання аркестрам, камерным ансамблем, а таксама хорам.

2. Аддзел тэорыі музыкі, які вывучае прынцыпы такога выкладу і спалучэнне музычных інструментаў у аркестры.

3. перан. Гукавая арганізацыя мастацкай мовы.

інфарма́цыя, -і, ж.

1. Звесткі аб навакольным свеце і працэсах, якія ў ім працякаюць і ўспрымаюцца чалавекам або спецыяльнымі ўстройствамі (спец.).

Тэорыя інфармацыі.

2. Паведамленне аб становішчы спраў; навіны.

Газетная і.

Сродкі масавай інфармацыі.

|| прым. інфармацы́йны, -ая, -ае.

І. бюлетэнь.

калібрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак., што (спец.).

1. Правяраць або ўдакладняць калібр (у 1 знач.).

К. дрот.

2. Правяраць шкалу дзяленняў якога-н. вымяральнага прыбора.

К. тэрмометр.

|| наз. калібрава́нне, -я, н. і калібро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.

кантэ́кст, -у, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Закончаны ўрывак тэксту, які дазваляе вызначыць сэнс кожнага слова або выразу, што ў яго ўваходзіць.

Слова выяўляе значэнне ў кантэксце.

|| прым. кантэкстуа́льны, -ая, -ае (спец.) і кантэ́кставы, -ая, -ае.

Кантэкстуальнае значэнне слова.

нябе́сны, -ая, -ае.

1. гл. неба.

2. перан. Цудоўны, чароўны, вельмі прыгожы.

Над цудам цуд н.

Нябеснае стварэнне.

3. Які мае колер неба; светла-блакітны.

Н. колер.

○

Нябесныя целы (спец.) — планеты, каметы, зоркі, галактыкі і іншыя касмічныя аб’екты, што вывучаюцца астраноміяй.

пазяха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

Міжвольна сутаргава ўдыхаць і адразу выдыхаць паветра з шырока адкрытым ротам (пры жаданні спаць, пры стоме).

|| аднакр. пазяхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. пазяха́нне, -я, н.

|| прым. пазяха́льны, -ая, -ае (спец.).

Пазяхальныя рухі.