Verbum

хва́ля, -і, мн. -і, хваль, ж.

1. Вадзяны вал, які ўтвараецца ад гайдання паверхні вады.

Хвалі залівалі бераг мора.

2. Хістальны рух у фізічным асяроддзі ці электрамагнітным полі (спец.).

Электрамагнітныя хвалі.

Гукавая х.

3. перан., чаго. Пра масу, плынь чаго-н., што рухаецца адно за адным з пэўнымі інтэрваламі, перапынкамі.

4. перан., чаго. Узмоцнены рух, праяўленне чаго-н.

Х. дэманстрацый.

Х. мітынгаў.

|| прым. хва́левы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

падсе́сці, -ся́ду, -ся́дзеш, -ся́дзе; -се́ў, -се́ла; -ся́дзь; зак.

Сесці каля каго-, чаго-н., да каго-, чаго-н.

П. да акна.

|| незак. падсяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і падса́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

накапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што і чаго.

1. Капа́ючы, нарабіць паглыбленняў.

Н. канаў.

2. Капа́ючы, здабыць нейкую колькасць чаго-н.

Н. мех бульбы.

|| незак. нака́пваць, -аю, -аеш, -ае.

до́ля, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. Частка чаго-н.

Д. секунды.

Падзяліць хлеб на роўныя долі.

2. Лёс.

Такая мая д.

Шчаслівая д.

◊

Львіная доля — большая частка чаго-н.

ганя́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; незак.

1. Праследуючы, бегаць за кім-, чым-н., імкнучыся злавіць.

2. Імкнуцца да чаго-н., дамагацца каго-, чаго-н.

Г. за матылькамі.

Г. за модным адзеннем.

апрача́ і апро́ч, прыназ. з Р.

1. За выключэннем каго-, чаго-н.

Дома ўсе, а. бацькі.

2. У дадатак да каго-, чаго-н.

У хаце, а. ложка, была і канапа.

панадзіма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак.

1. што. Надзьмуць, напоўніць (паветрам, газам) усё, многае.

П. веласіпедныя камеры.

2. пераважна безас., чаго. Нанесці ветрам вялікую колькасць чаго-н.

Панадзімала ў вокны пылу.

пачатко́вы, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца ў пачатку чаго-н., з’яўляецца пачаткам чаго-н.

Пачатковае слова.

Пачатковая стадыя развіцця.

2. Дадзены не ў поўным аб’ёме, ніжэйшы.

Пачатковая адукацыя.

Пачатковая школа.

сіме́трыя, -і, ж.

Суразмернае, прапарцыянальнае размяшчэнне частак чаго-н. у адносінах да цэнтра, сярэдзіны; аднолькавасць у размяшчэнні частак чаго-н. па супрацьлеглых баках ад пункта, прамой або плоскасці.

Вытрымаць сіметрыю.

сто́парыць, -ру, -рыш, -рыць; незак., што.

1. Спыняць рух чаго-н. (спец.).

С. механізм.

2. перан. Затрымліваць, запыняць развіццё, рух чаго-н.

С. справу.

|| зак. засто́парыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны.