перакача́ць сов.
1. в разн. знач. переката́ть;
п. бо́чкі ў падва́л — переката́ть бо́чки в подва́л;
п. бялі́зну — переката́ть бельё;
2. (многих, многое) переваля́ть, вы́валять;
усе́ я́блыкі ~ча́лі ў гразь — все я́блоки переваля́ли (вы́валяли) в грязи́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
убялі́ць сов.
1. (хорошо) вы́белить;
у. палатно́ — (хорошо́) вы́белить холст;
2. (сделать сплошь белым) убели́ть;
і́ней ~лі́ў усе́ дрэ́вы — и́ней убели́л все дере́вья;
3. (запачкать чем-л. белым) вы́белить;
у. спі́ну ме́лам — вы́белить спи́ну ме́лом
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
позади́II нареч.
1. (сзади, за кем-, чем-л.) зза́ду;
он сиде́л далеко́ позади́ ён сядзе́ў далёка зза́ду;
2. (в прошлом) у міну́лым; міну́ла, міну́лася, прайшло́;
все тру́дности оста́лись позади́ усе́ ця́жкасці засталі́ся ў міну́лым (міну́ліся, прайшлі́).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
◎ Найстры́ць ’навастрыць’, найстрыны ’навостраны’ (іўеў., Сцяшк. Сл.). Паводле Карскага (1, 159), вытворнае ад істрыць (гл.): у гаворках, якія ведаюць на месцы о ненаціскнога ў пэўных складах ы, пачатковае о ненаціскное ў некаторых словах змяняецца ў і, паколькі ы ў пачатку слоў не сустракаецца: спяць, ігарод, ігурец, імбарь — усе прыклады з паўночнага Усходу Беларусу дзе і фактычна не на месцы o, а замяніла рэдукаваны галосны, які з’явіўся на яго месцы. Аднак фіксацыя найстрыць на захадзе ставіць пад сумненне такое тлумачэнне. Магчыма, тут уплыў форм тыпу войстры, гойстры.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сало́ма ’сухія сцёблы злакавых раслін, якія застаюцца пасля абмалоту’. Агульнаславянскае, укр., рус. соло́ма, ст.-рус. солома, ц.-слав. слама, польск., в.-луж., н.-луж. słoma, чэш. sláma, славац. slama, серб.-харв. сла̏ма, славен. sláma, балг., макед. сла́ма. Прасл. *solma ’салома’ роднаснае лат. salms ’саломінка’, ст.-прус. salme ’салома’, ст.-в.-ням. hal(a)m ’сцябло’, лац. culmus ’чарот’, і, далей, ст.-інд. çalākas ’сцябло, колас’; усе да і.-е. *ḱoləmā ’сцябло’. Гл. Сной, 578; Борысь, 558. Гл. яшчэ Фасмер, 3, 713; Махэк₂, 551; Шустар-Шэўц, 2, 1304.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
resource
[ˈri:sɔrs]
n.
1) (звыч pl.) рэсу́рсы, запа́сы, крыні́цы; магчы́масьці pl.
resources of money — грашо́выя сро́дкі
to be at the end of one’s resources — вы́чарпаць усе́ магчы́масьці
natural resources — прыро́дныя бага́цьці
2) спо́саб -у m.; вы́йсьце m. (зь бяды́)
3) знахо́длівасьць f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
wipe out
а) зьні́шчыць, пазабіва́ць
б) зьні́шчыць, разбуры́ць дашчэ́нту
The disease wiped out the entire population — Хваро́ба вы́нішчыла ўсё насе́льніцтва
в) анулява́ць, скасава́ць
The generous man wiped out all the debts owed him — Шчо́дры чалаве́к дарава́ў усе́ даўгі́ сваі́м даўжніко́м
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
blast2 [blɑ:st] v.
1. узрыва́ць, падрыва́ць
2. мо́цна і рэ́зка гуча́ць (пра музыку, радыё і да т.п.)
3. infml публі́чна крытыкава́ць, рабі́ць разно́с;
blast one’s reputation руйнава́ць сваю́ рэпута́цыю;
The play was blasted by all the critics. П’есу раскрытыкавалі ўшчэнт усе крытыкі.
blast off [ˌblɑ:stˈɒf] phr. v. узлята́ць, адрыва́цца ад зямлі́, стартава́ць (пра касмічны карабель)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
нерв, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Адзін са шматлікіх пучкоў валокнаў у выглядзе белых канацікаў, якія ідуць ад галаўнога і спіннога мозга да органаў пачуццяў, мышцаў, залоз і інш. і даюць целу магчымасць рухацца і адчуваць.
Зрокавы н.
2. мн. Уся такая сістэма, якая вызначае дзейнасць арганізма, стан і паводзіны чалавека.
Нервы не вытрымалі.
3. перан. Цэнтр якой-н. дзейнасці, асноўная дзейная сіла чаго-н.
Нёман быў нервам сяла.
◊
Выматаць усе нервы (разм., неадабр.) — змучыць, давесці да знямогі.
Іграць на нервах (разм., неадабр.) — гнявіць, нерваваць каго-н. чым-н.
Трапаць нервы (разм., неадабр.) — хвалявацца, моцна нерваваць каго-н.
|| прым. нерво́вы, -ая, -ае.
Н. цэнтр.
Нервовыя хваробы.
Нервовая сістэма.
Н. цік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ухо́даць сов., разг.
1. изнури́ть, изму́чить;
так ~дала яго́ хваро́ба — так изнури́ла его́ боле́знь;
2. уби́ть, погуби́ть;
3. промота́ть, загуби́ть;
у. усе́ гро́шы — промота́ть все де́ньги;
◊ ~далі сі́ўку круты́я го́ркі — погов. уката́ли (уходи́ли) си́вку круты́е го́рки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)