стру́мень Крыніца (Стол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
board
[bɔrd]
1.
n.
1) до́шка f.
an ironing board — до́шка для прасава́ньня
chess board — ша́хматная до́шка
2) стол (асаблі́ва для е́жы)
3) палі́ца f.
4) харчава́ньне, сталава́ньне n.; стол, стала́ m.
board and lodging — кватэ́ра й сталава́ньне
5) цьвярда́я во́кладка для кні́гі
6) упра́ва, ра́да f.; праўле́ньне n.
a school board — шко́льная ра́да
a board of directors — упра́ва дырэ́ктараў
7) борт -а m. (карабля́)
8) карні́з -а m.
2.
v.t.
1) кла́сьці падло́гу; забіва́ць до́шкамі, абшалёўваць
2) сталава́ць, выдава́ць абе́ды
3) сяда́ць на карабе́ль (цягні́к, самалёт)
3.
v.i.
1) сталава́цца або́ быць на кватэ́ры са сталава́ньнем
2) Naut. ляві́раваць (супро́ць ве́тру)
•
- board on board
- control board
- go by the board
- on board
- the boards
- threadthe boards
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
smarować
незак.
1. мазаць, намазваць;
smarować chleb margaryną — намазваць маргарын на хлеб; мазаць хлеб маргарынам;
smarować palec maścią — мазаць палец маззю;
smarować stół farbą — пакрываць стол фарбай;
2. мазаць, пэцкаць; шмараваць; вэдзгаць;
3. даваць хабар, падмазваць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
гу́сце Вусце; месца, дзе зліваюцца рэкі (Стол.).
□ ур. Гу́сце (поле) каля в. Кароцічы Стол.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
каса́
1. Вузкі пясчаны паўвостраў (БРС).
2. Пясчаная водмель (Стол.).
3. Сонечны прамень (Стол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
сі́лега Зараснік кошыкавай лазы Salix viminalis L. (Жытк., Стол., Тур.). Тое ж шы́лега (Стол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Мітрэ́нга, мітрэнг̌а, мітрэнка, в.-дзв. мітрэга ’трывога, хваляванне, непакой, сумятня, разлад, турбота, шум, перапалох, перашкода, прыгода’, бялын. ’вечарынка, бяседа’ (ТСБМ, Нас., Касп., Янк. 1, Бір. Дзярж., Сцяшк. Сл., Сл. ПЗБ; гродз., З нар. сл.; рагач., КЭС; бялын., Нар. сл.), стол. замытрэ́шка ’непакой’ (Вярэніч, вусн. паведамл.), мітрэнжыцца, мітрэнжыць, ваўк. мярэжыць, чэрв. мітрэжыцца, трак. мітранг̌аваць ’трывожыць, адчуваць непакой, недамаганне’, ’марудзіць’, мітрэнжанне ’сварка’, ’перашкода’ (Нас., Сл. ПЗБ, Сцяшк. Сл., Нар. лекс.). З польск. mitręga ’перашкода’, ’цяганіна’ (Шатэрнік, 158; Пальцаў, Лекс. і грам., 38; Кюнэ, Poln., 77), якое ўтварылася пры дапамозе суф. ‑ęga ад mitr‑, роднаснага з mitwać ’блытаць’ mituś — гл. мі́тусь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ла́зіва, ліізіво, лёзыво, лізыво, лезіво, льёзіво, лёзьво ’драбіны, лесвіца лазіць да коміна’ (стол., Нар. сл.; іўеў., трак., Сл. паўн.-зах.), ’вяроўка з дошчачкамі, пры дапамозе якой пчаляры лазілі на дрэва’ (З нар. сл., Сл. паўн.-зах., ЛАПП), зах.-укр. лазиво, лазило ’тс’, рус. лезево, польск. laziwо (> чэш. lezivо ’тс’). Дзендзялеўскі (Укр.-зах. парал., 169) адносіць гэту лексему да ўкраінскіх (усх.-слав.) — польскіх агульных лексічных утварэнняў. Слаўскі ж (5, 68) мяркуе, што польск. слова запазычана з бел. мовы. Аднак наяўнасць чэш. фіксацыі дае магчымасць аднесці лексему да прасл. lazivojlezivo (гл. Варбот, Слав. языкозн., VII, 1973, 95). Да лаз, лазіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лінёвішча ’выпоўзіны, злінялая скура вужа ці гадзюкі’ (Бяльк.), лельч. лінёвішчэ (Нар. лекс.), ліновішчэ (ТС; стол., Сл. паўн.-зах.), лях., іўеў. ліновішча, ганц. ліновіско ’тс’ (Сл. паўн.-зах.). Укр. линовище, зах. ліновище, ліновиско, рус. устарэлае линовище ’тс’. Усх.-слав. ізалекса. Да ліня́ць (гл.). Параўн. яго прасл. варыянты: linjati, linati, liněti і ітэратыў linovati (> серб.-харв. ‑linjévati), ад якога і ўзніклі прыведзеныя вышэй бел. словы. Такі ж суфікс мае і іўеў. леняві́шча ’тс’, утворанае ад ⁺ленявы, звязанае чаргаваннем з lěn‑ (параўн. люб. леня́не, іўеў. ляні́шча ’выпоўзіны’, укр. ліни́тися ’ліняць’) побач з lěv‑ (параўн. славен. levíšče ’выпоўзіны’, leviti se і інш.) (Фасмер, 2, 499).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пра́ві́ца ’куль, тоўсты сноп прамой саломы для пакрыцця страхі’ (Сцяшк. Сл., Выг. дыс.), праві́ца ’непамятая аржаная салома’ (Касп., пін., Сл. ПЗБ), ’прамая салома’ (ТС), прові́ца ’раскладка снапоў для малацьбы’ (стол., ДАБМ, камент., 872). Укр. прави́ця ’непамятая прамая салома’. Да пра́вы ў значэнні ’сапраўдны, добры, роўны’.
Праві́ца 1 ’правая рука’ (Нас.), ст.-бел. правица ’тс’. Укр. прави́ця, польск. prawica, чэш. pravice ’тс’. Ад *pravъ ’правы’ з суф. ‑ica (параўн. прасл. *desьnica < *desьnъ ’правы’).
Праві́ца 2 ’дарожная кашолка’ (пін., Мат. дыял. канф.). Бясспрэчна, дэрыват ад прыметніка правы, але зыходная кропка намінацыі няясная. Магчыма таму, што насілася з правага боку?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)