Verbum

рэфо́рма, -ы, мн. -ы, -фо́рм і -аў, ж.

1. Пераўтварэнне, змена, перабудова чаго-н.

Р. адукацыі.

Р. правапісу.

Грашовая р.

2. Пераўтварэнне ў якой-н. галіне палітычнага жыцця, якое не датычыць асноў існуючага сацыяльнага ладу.

Палітычныя рэформы.

|| прым. рэфо́рменны, -ая, -ае (да 2 знач.; уст.).

рэ́штка, -і, ДМ -тцы, ж.

1. Тое, што і рэшта (у 1 і 2 знач.).

Р. прыпасаў.

Р. вольнага часу.

2. мн. -і, -аў. Тое, што захавалася, уцалела ад таго, што раней існавала.

Р. печы.

Р. разбітых часцей ворага.

|| прым. рэ́шткавы, -ая, -ае.

сало́мка, -і, ДМ -мцы, ж.

1. гл. салома.

2. зб. Сцёблы абабітага льну, канапель.

3. Кандытарскі, мучны выраб у выглядзе тонкіх доўгіх палачак або трубачак.

4. зб. Тонкія і кароткія драўляныя палачкі, з якіх робяць запалкі (спец.).

|| прым. сало́мкавы, -ая, -ае (да 4 знач.).

самака́т, -а, М -ка́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Механічнае рухальнае прыстасаванне, на якім катаюцца, адштурхоўваючыся ад зямлі нагой, і якое мае выгляд планкі на двух колцах з прымацаванай да яе ручкай накшталт веласіпеднага руля.

2. уст. Назва веласіпеда, матацыкла, аўтамабіля.

|| прым. самака́тны, -ая, -ае.

самалёт, -а, М -лёце, мн. -ы, -аў, м.

Лятальны апарат, цяжэйшы за паветра, з рухавіком і звычайна нерухомымі крыламі.

Транспартны с.

Ваенны с.

○

Дыван-самалёт — у казках: чарадзейны дыван, на якім героі пералятаюць па паветры ў любое месца.

|| прым. самалётны, -ая, -ае.

Самалётнае абсталяванне.

самаро́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.

1. Рознай велічыні кавалкі металу (звычайна каштоўнага), якія сустракаюцца ў прыродзе ў хімічна чыстым выглядзе.

С. золата.

2. перан. Чалавек з прыроднымі здольнасцямі, якія выявіліся самастойна, без сістэматычнай адукацыі, выхавання.

Музыкант-с.

|| прым. самаро́дкавы, -ая, -ае.

Самародкавае золата.

самацёк, -у, м.

1. Рух вадкасці або сыпкіх рэчываў сілай свайго цяжару.

С. вады.

2. перан. Ход якой-н. справы, працы без плана, без кіраўніцтва, стыхійнае ажыццяўленне чаго-н.

Пусціць справу на с.

|| прым. самацёчны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Самацёчнае арашэнне.

С. канал.

сасла́ць, сашлю́, сашле́ш, сашле́; сашлём, сашляце́, сашлю́ць; сашлі́; сасла́ны; зак., каго (што).

У якасці пакарання прымусова адправіць на пасяленне (у аддаленую мясцовасць).

С. у Сібір.

|| незак. ссыла́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. ссы́лка, -і, ДМ -лцы, ж.

|| прым. ссы́лачны, -ая, -ае і ссы́льны, -ая, -ае.

сацыя́л-дэмакра́тыя, -і, ж.

Ідэйна-палітычная плынь у міжнародным рабочым руху, якая ўзнікла ў канцы 19 ст. і спачатку ставіла сваёй мэтай рэвалюцыйную барацьбу з капіталізмам, а затым перайшла да палітыкі рэформ, накіраваных на паступовае сацыяльна-эканамічнае ўдасканаленне грамадства.

|| прым. сацыя́л-дэмакраты́чны, -ая, -ае.

сві́та¹, -ы, ДМ сві́це, мн. -ы, світ, ж.

1. Асобы, якія суправаждаюць якую-н. важную, высокапастаўленую асобу.

С. караля.

2. перан. Асобы, якія пастаянна, увесь час ходзяць за кім-н. (разм.).

Цэлая с. ходзіць за сястрой (многа паклоннікаў, ухажораў).

|| прым. сві́цкі, -ая, -ае.