Страва з кавалачкаў бараніны (радзей ялавічыны, свініны), нанізаных на металічны стрыжань (шампур) і засмажаных разам з кольцамі цыбулі. Тут [на базары] прадаецца і свежае мяса, і гатовыя гарачыя шашлыкі, нанізаныя на дроцікі.В. Вольскі.
[Ад цюрк. sislik.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Калдабы́чкі, кылдабы́чкі ’дзіцячая гульня’ (Бяльк.). Ілюстрацыя («Ты ня ўмеіш гуляць у кылдабычкі», с. 241) не дае ніякага ўяўлення аб рэаліі. Фармальна суадносіцца з асновай калдаб‑, калдыб‑ (вытворныя азначаюць ’розныя выбоіны, вадаёмы і да т. п.’), аднак па значэнню гэта супастаўленне ўдалае. Параўн. рус.колдыбахнуть ’кінуць што-н. з шумам у ваду, бухнуць’, колдыбышиться ’качацца, калыхацца’ (’гушкацца’?). Калі лічыць, што тут структура з складанай суфіксацыяй, аснову слова можна было б параўнаць з рус.кастрам.колдун ’у дзіцячай гульні — палка, якая доўга застаецца пад вадой, калі яе кідаюць канцом у ваду’. Не выключана, што неабходна бачыць тут структуру, якая ўзнікла ў выніку метатэзы, аднак і такое меркаванне не праясняе пытання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Réttung
f -, -en ратава́нне, (па)рату́нак;
óhne ~ verlóren загі́нуў беззваро́тна;
hier gibt es kéine ~тут няма́ (па)рату́нку;
j-m ~ bríngen* вы́ратаваць каго́-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
dahínter stécken
vi:
es steckt étwas dahínter — тут [за гэ́тым] не́шта хава́ецца [не́шта ёсць]
es steckt nichts dahínter — за гэ́тым няма́ ні сло́ва пра́ўды, гэ́та не адпавяда́е рэчаі́снасці
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
тут два лі́шнія чалаве́кі hier sind zwei Mann zu viel
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
сме́лапрысл
1. kühn, tápfer, mútig; fúrchtlos (бязбоязна);
смяле́й! nur Mut!, vórwärts!;
2.разм (безцяжкасцяў) óhne wéiteres;
тут сме́ла змо́жа размясці́цца яшчэ́ адзі́н чалаве́к hier hat óhne wéiteres noch éine Persón Platz;
мо́жна сме́ла сказа́ць … man kann rúhig ságen …
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
стра́шна
1.прысл fürchterlich, schrécklich, entsétzlich;
2.у значвыкбезас ängstlich; bánge;
мне стра́шна ich hábe Angst, mir ist Angst [bánge];
стра́шна ду́маць, што … es ist nicht áuszudenken, dass …;
тут стра́шна застава́цца аднаму́ hier hat man Angst, alléin zu bléiben
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
АКРУЖНА́Я Святлана Арцёмаўна
(н. 26.1.1947, г. Чарнаўцы, Украіна),
бел. актрыса. Нар.арт. Беларусі (1991). Скончыла Бел.тэатр.-маст.ін-т (1969). Працуе ў Бел. т-ры імя Я.Коласа. Выконвае ролі лірыка-драматычныя, востракамедыйныя, характарныя: Дачка («Зацюканы апостал» А.Макаёнка), Люська («Радавыя» А.Дударава), Анютка («Улада цемры» Л.Талстога), Галя Чацвяртак («А зоры тут ціхія» паводле Б.Васільева), Катрын («Матухна Кураж і яе дзеці» Б.Брэхта), Люсі Мерыкур («Будзьце здаровы!» П.Шэно), Франка («Хам» паводле Э.Ажэшкі) і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АБУ́-СІМБЕ́Л,
мясцовасць на зах. беразе Ніла, каля г. Асуан у Егіпце. У 1-й пал. 13 ст. да н.э.тут высечаны 2 скальныя храмы фараона Рамсеса II і гал.стараж.-егіпецкіх багоў са статуямі і рэльефамі на фасадах і ў інтэр’ерах. На фасадзе гал. храма 4 велічныя (20-метровыя) сядзячыя калосы Рамсеса II. У сувязі з буд-вам Асуанскай плаціны ў 1967 яны перанесены на плато над старым рэчышчам Ніла.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Баго́н ’высокае месца’ (мінск. абл.; Талстой, Геогр., 155). Талстой (там жа, 155–156) лічыць, што тут вынік семантычнага працэсу развіцця па прынцыпу «верх» ⟷ «ніз», г. зн. «багна» → «ўзгорак». Гл. яшчэ (Талстой, там жа, 98–103, 161) рад падобных семантычных паралелей на прыкладзе іншых тэрмінаў.