аско́лак, -лка, мн. -лкі, -лкаў, м.

Тое, што і аскепак.

Асколкі шкла.

А. мінулага (перан.).

|| прым. аско́лачны, -ая, -ае.

Асколачная бомба.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ахаладзе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

1. Стаць халодным, астыць.

Вар ахаладзеў.

2. перан. Стаць абыякавым, больш спакойным.

Ахаладзеў запал і рашучасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бацы́ла, -ы, мн. -ы, -цы́л, ж.

Хваробатворная бактэрыя, якая мае форму палачкі.

Туберкулёзная б.

Б. ўтрыманства (перан.).

|| прым. бацы́лавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

без’язы́кі, -ая, -ае.

1. Які не валодае мовай, нямы.

2. перан. Які не ўмее добра, свабодна гаварыць.

|| наз. без’язы́касць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адгамані́ць, -маню́, -мо́ніш, -мо́ніць; зак.

1. Скончыць гамонку, перастаць гаманіць.

Адгаманілі дзядзькі і разышліся.

2. перан. Прайсці, закончыцца.

Усё прайшло, адгаманіла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ако́вы, ако́ў.

1. (уст.). Кайданы.

2. перан., чаго і якія. Тое, што скоўвае, абмяжоўвае, звязвае дзейнасць (высок.).

А. рабства.

А. цяжкія.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апусто́шаны, -ая, -ае.

1. Спустошаны.

Апустошаная зямля.

2. перан. Пазбаўлены маральных сіл, унутранага, духоўнага зместу.

Апустошаная душа.

|| наз. апусто́шанасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

укаране́лы, -ая, -ае.

1. Які пусціў глыбока карэнне.

2. перан. Які трывала замацаваўся дзе-н., усталяваўся (пра погляды, звычкі).

Укаранелыя звычкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

упа́лы, -ая, -ае.

1. Які ўваліўся, запаў унутр чаго-н.

Упалыя вочы.

2. перан. Аслабелы, слабы (пра голас).

Гаварыць упалым голасам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

хало́пства, -а, н.

1. Форма феадальнай залежнасці, блізкая да рабства.

2. зб. Халопы.

3. перан. Паводзіны, уласцівыя халопу (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)