насе́яць, ‑сею, ‑сееш, ‑сее; зак., чаго.

1. Пасеяць у нейкай колькасці. Насеяць жыта. Насеяць канюшыны. // Насыпаць густа, раўнамерна.

2. Прасеяць нейкую колькасць чаго‑н. Насеяць мукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

максіма́льны, ‑ая, ‑ае.

Самы большы сярод іншых, найбольшы; проціл. мінімальны. Максімальная колькасць. Максімальная глыбіня. Максімальнае напружанне. □ [Лётчык] пайшоў на поўдзень па простай лініі на максімальнай хуткасці. Алешка.

[Ад лац. maximus — найбольшы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адпра́сці, ‑праду, ‑прадзеш, ‑прадзе; ‑прадзём, ‑прадзяце; зак.

1. Прадучы, паменшыць, спрасці нейкую колькасць ільну, воўны і пад.

2. Адрабіць за што‑н. прадзеннем. Адпрасці за доўг.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адстраля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.

1. каго. Забіць (з прамысловай або якой‑н. іншай мэтай) на паляванні пэўную колькасць якой‑н. дзічыны.

2. Скончыць, перастаць страляць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тыражава́ць, ‑жую, ‑жуеш, ‑жуе; зак. і незак., што.

Спец.

1. Устанавіць (устанаўліваць) тыраж кнігі, газеты і пад.

2. Рабіць неабходную колькасць копій (кінастужкі, пласцінкі і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цукры́сты, ‑ая, ‑ае.

1. Які змяшчае ў сабе значную колькасць цукру (у 1 знач.). Цукрысты плод.

2. Які мае структуру цукру (у 2 знач.). Цукрыстыя рэчывы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шматзяме́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае шмат зямлі для вядзення сельскай гаспадаркі. Шматзямельны саўгас. // Які мае дастатковую або вялікую колькасць зямлі, прыдатнай для гаспадарчага выкарыстання. Шматзямельная краіна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шэсць, шасці, Т шасцю, ліч. кольк.

Лік і лічба 6. Шэсць падзяліць на тры. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай 6. Лясной дарогай Міця прайшоў вёрст шэсць. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

liczebny

liczebn|y

1. колькасны;

przewaga ~a — колькасная перавага;

stan ~y — колькасны склад; колькасць;

2. шматлікі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Лік 1 ’колькасць чаго-небудзь, паняцце колькасці’, ’лічба’, ’вынік гульні’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Янк. БП, Бяльк., Касп., Шат., ТС), маг. ’гандлёвая адзінка для верхаводкі, якая складаецца з 25 рыбак’ (Дэмб.). Укр. лік, рус. алан., смал., кур. лик ’лічба, колькасць’, Комі АССР ’многа’, ст.-рус. ликъ ’шмат’, ’хор’, польск. (з 1603 г.) lik ’лічба, лічэнне, колькасць’. Паўн.-слав. архаізм likъ утвораны ад дзеяслова ličiti > лічыць (гл.).

Лік 2 ’твар, абрысы твару’ (Нас., ТСБМ), укр. лик, рус. лик ’твар, выява, ікона, адлюстраванне’, ст.-рус. ликъ ’тс’, славен. lȋk, серб.-харв. ли̑к, макед., балг. лик ’адлюстраванне, выява, вобраз, воблік, фігура’. Прасл. likъ (у зах. і ўсх.-слав. мовах пазней яно замянілася ў lice ’твар, аблічча, шчокі’). Звычайна прасл. likъ параўноўваецца з ірл. lecco, н.-ірл. leaca, ст.-прус. laygnan (< *laiknan ’шчака’) — гл. Фасмер, 2, 495–496. Мартынаў (Лекс. взаим., 213–217) гаворыць аб пранікненні лексемы з прасл. у прагерм. у выглядзе lika, што Слаўскі (4, 224–225) дапускае малаімаверным.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)